Hvernig er kröfulýsingum fylgt án þjónustusamnings? : viðhorf stjórnenda í öldrunarþjónustu

Abstract

Í fréttum dynja á þjóðinni upplýsingar um að illa gangi að reka hjúkrunarheimili landsins. Fjöldi aldraðra fer vaxandi og æ fleiri hafa þörf yfir þjónustu öldrunarstofnana. Þrátt fyrir þessar staðreyndir virðist stefna ríkisins málaflokknum óljós, einkum varðandi fjármögnun hjúkrunarheimila. Hér verður leitast við að varpa ljósi á hver staða heimilanna er, hverjir reka þau og hvernig þau eru fjármögnuð. Einnig verður kannað hvaða kröfur velferðarráðuneytið gerir til þjónustunnr og hvernig gæðaeftirliti er háttað. Rannsóknaraðferðin er eigindleg, viðtöl eru tekin við fimm framkvæmdastjóra stórra hjúkrunarheimila á Reykjavíkursvæðinu og skoðuð opinber stefnumótun í málefnum aldraðra. Niðurstöður viðtalanna við framkvæmdastjórana sýna að brýnt er að marka langtímstefnu í málefnum aldraðra sem fylgt er eftir með bindandi framkvæmdaáætlun og fjármagni. Áríðandi er að gera þjónustusamninga við öll hjúkrunarheimili og kostnaðargreina kröfulýsingu velferðarráðuneytisins um þjónustuna sem veita á en aldrei hefur legið fyrir opinber kostnaðargreining á þjónustunni. Í máli fjögurra af þeim fimm framkvæmdastjórum sem tóku þátt í rannsókninni kom fram sú hugmynd að kröfulýsingin ætti að innihalda lágmarkskröfur um þjónustu en íbúar hjúkrunarheimila ættu að geta keypt viðbótarþjónustu ef þeir óskuðu þess kom fram. Rannsóknin og niðurstöður hennar geta verið framlag til þekkingar um árangursríkar leiðir í stefnumótun, skipulagi og stjórnun öldrunarmála hér á landi.

The Icelandic people is on a daily basis reminded of the financial difficulties facing the countries nursing homes. The elderly are an ever increasing proportion of the population and are in greater demand for the services of nursing homes. Despite these facts, the government appears to have a very vague policy in these matters, especially when it comes to financing them. This thesis will try to shed a light on the current financial situation of the nursing homes, who is responsible for their day-to-day management and how they are financed. The demands put forth by the ministry of welfare on the quality of the services provided will also be explored, as well as the effectiveness of quality control. The research method is qualitative, five CEOs of large nursing homes in the Reykjavík area were interviewed and the public policy making was examined. The findings of the interviews clearly demonstrate that it is imperative to set a long-term policy in the matters of the elderly, a policy interwoven with a plan of action and funding. It is important that the government make service agreements with all nursing homes and analyze the cost of the list of demands of service put forth by the ministry of welfare. For of the five CEOs that were interviewed mentioned that a list of demands for services should contain a minimum standard of service but that the individuals living in the nursing homes should be able to purchase additional services themselves. The study and its findings are put forth to be a contribution to effective and enlightened policymaking, planning and governance of the matters of the elderly in Iceland.