Gleðigangan: Kröfuganga eða karnival

Abstract

ÚtdrátturRitgerðin rannsakar samband karnivalsins í Gleðigöngunni við réttindabaráttu hinsegin fólks.Rakin er saga réttindabaráttu samkynhneigðra á Íslandi frá stríðsárum og fram til dagsins ídag. Í þeirri sögu er athyglinni beint að því hvernig samkynhneigðir notuðu sýnileikann til aðkoma baráttumálum sínum á framfæri í gegnum árin. Til að byrja með var sýnileikanum beittmeð það að markmiði að fá viðurkenningu á tilvist samkynhneigðra einstaklinga ísamfélaginu. Eftir að þeim áfanga hafði verið náð hófst baráttan fyrir réttindum þeirra tiljafns á við aðra í samfélaginu, og var sýnileikinn áfram notaður í þeirri baráttu. Sagt er frástofnun Samtakanna ‘78 og helstu áföngum sem náðust í réttindamálum árin eftir aðsamtökin voru stofnuð. Fjallað er um stofnun réttindasamtaka samkynhneigðra áNorðurlöndunum og í Bandaríkjunum, auk þess sem sagt er frá fyrstu Gay-Pride göngunumsem haldnar voru í þessum löndum. Enn fremur eru kynntar tvær alþjóðlegar göngurhinsegin fólks, en það eru göngurnar Euro-Pride og Inter-Pride. Sagt er frá aðdragandanumað fyrstu Gleðigöngunni á Íslandi sem haldin var árið 2000 og viðbrögðum almennings viðhenni. Meginumfjöllunarefni ritgerðarinnar, karnivalið í Gleðigöngunni og sýnileikinn sem þvífylgir, er greint út frá þremur meginsjónarhornum: formgerð göngunnar, útliti hennar ogumfjöllun fjölmiðla um gönguna. Þessi þríþætta greining er svo sett í samhengi við sýnileikaog réttindabaráttu samkynhneigðra og með því móti reynt að grafast fyrir um hver þátturgöngunnar hefur verið í réttindabaráttunni frá því hún var fyrst haldin.