Landhelgi eða landauðn. Útfærsla íslenskrar landhelgi í fjórar mílur

Abstract

Í þessari ritgerð er reynt að varpa skýrara ljósi á deiluna með því að fjalla umframkvæmd útfærslu landhelginnar í fjórar mílurog setja hana í sögulegt samhengi landhelgismála á alþjóðavettvangi með því að skoða meðal annars dóm alþjóðadómstólsins í Haag í deilu Norðmanna og Breta. Tekin verða fyrir viðhorf breskra hagsmunaaðila semkomu fram í breskum fjölmiðlum og viðbrögð þeirra við stækkun landhelginnar. Þá erætlunin að komast að því hvers vegna ráðist var í þessa útfærslu, hvaða afleiðingarlöndunarbannið, sem sett var á íslensk fiskiskip í Bretlandi, hafði á fiskútflutningÍslendinga og hvers vegna breskir hagsmunaaðilar brugðust svona hart við. Fariðverður yfir sögulegan aðdraganda málsins, landhelgissamningin við Breta frá 1901 ogþær afleiðingar sem hann hafði, áætlanir um friðun Faxaflóa og hvers vegna þær fóruút um þúfur og landgrunnslögin frá 1948 sem urðu grunnur reglugerðanna umfriðunarsvæði úti fyrir Norðurlandi og útfærsluna í fjórar mílur. Þessir viðburðirmörkuðu mjög viðhorf manna og aðgerðir þegar kom að útfærslu landhelginnar. Loksverður farið yfir deilurnar við Breta, löndunarbann togaraeigenda í Bretlandi ogtilraunir íslenskra aðila til að rjúfa það, samningaviðræður og lausn deilunnar.