Túlkun dómstóla á markaðsmisnotkunarákvæði 117. gr. verðbréfaviðskiptalaga nr. 108/2007

Abstract

Bann við markaðsmisnotkun var fyrst lögfest með lögum um verðbréfaviðskipti árið 1996 en í dag er ákvæðið að finna í 117. gr. verðbréfaviðskiptalaga nr. 108/2007 og á það að koma í veg fyrir að markaðsaðilar geti haft óeðlileg áhrif á verðmyndun fjármálagerninga. Fram til ársins 2011 hafði aðeins einu sinni reynt á markaðsmisnotkunarákvæði verðbréfaviðskiptalaga. Í kjölfar efnahagshrunsins árið 2008 urðu straumhvörf í íslenskri dómaframkvæmd hvað varðar efnahagsbrot. Síðastliðin ár hafa þó nokkrir dómar fallið fyrir íslenskum dómstólum þar sem sakfellt hefur verið fyrir markaðsmisnotkun. Málin eru mörg hver mikil umfangs og myndu eflaust falla í flokk með stærri sakamálum sem dæmt hefur verið í á Íslandi.Markmið þessarar ritgerðar er varpa ljósi á það hvernig íslenskir dómstólar túlka ákvæði 117. gr. verðbréfaviðskiptalaga um markaðsmisnotkun. Samhengisins vegna verður í fyrstu fjallað stuttlega um þróun ákvæðisins og hvernig afleidd löggjöf hefur haft áhrif á regluverkið. Þar á eftir verður fjallað almennt um hugtakið markaðsmisnotkun, markmið með banni við markaðsmisnotkun og mismunandi tegundir markaðsmisnotkunar. Meginþungi umfjöllunarinnar snýr að þeim íslensku dómsmálum þar sem 1sakfellt hefur verið fyrir markaðsmisnotkun og hvaða forsendur dómstólar leggja til grundvallar við sakfellingu. Í síðasta kafla ritgerðarinnar verður farið ofan í saumana á þeim álitaefnum sem höfundi fannst ástæða til að fjalla sérstaklega um og eftir atvikum borin saman við danska dómaframkvæmd.

Ban on market manipulation was first legislated in Iceland with the Act on Securities Transactions in 1996. The ban against market manipulation now appears in Article 117 of Act No. 108/2007 on Securities Transactions and is supposed to ensure that players on the stock market do not have abnormal effects on the prices of financial instruments. Up until 2011 Iceland had only one court case where the parties were convicted for market manipulation. Following the economy collapse in Iceland in 2008, there was however a turning point regarding market manipulation cases. In the past few years quite a few court cases have been adjudicated in Iceland. Many of these cases are quite comprehensive and would probably be classified as one of the biggest criminal cases in Icelandic history.The purpose of this thesis is to examine the Icelandic courts interpretation on the above mentioned ban against market manipulation. To gain perspective it is important to discuss the development of said article. Furthermore, the concept market manipulation will be observed,the purpose of the ban against market manipulation and various kinds of market manipulation. The main subject of the thesis is however the Icelandic court cases where parties have been convicted for market manipulation. The last chapter of the thesis will examine the issues that the author found a reason to consider specifically and compare with Danish case law where appropriate.