Stéttarfélög í fljótandi nútíma. Þjóðfélagsþróun á 20. og 21. öld í ljósi kenninga um síðara skeið nútímans

Abstract

Í ritgerðinni er fjallað um stöðu stéttarfélaga á Íslandi í ljósi þjóðfélagsþróunar á 20. og 21. öld. Til grundvallar liggja kenningar félagsfræðinganna Anthony Giddens og Zygmunt Baumans um fyrra og síðara skeið nútímans. Kenningarnar og fræðilegur bakgrunnur þeirra eru reifaðar, lykilhugtök kynnt og þýdd, og rætt hvernig nota megi þær kenningar og hugtök Giddens og Baumans til að fjalla um sagnfræðileg viðfangsefni. Skýrt er frá því hvernig líta megi á stéttarfélög sem eina þeirra stofnanna sem verða til á fyrra skeiði nútímans og fjallað um þær áskoranir sem stéttarfélög standa frammi fyrir þegar síðara skeiðinu – „fljótandi nútíma“ – vindur fram. Loks eru skoðaðar tölulegar heimildir um þróun íslensks vinnumarkaðar, til að svara því hann sé að verða meira fljótandi – það er óviss og hvikull; og hvort stéttarfélög hafi þróast frá því að vera stofnun í gegnheilum nútíma yfir í það að vera stofnun í óvissri stöðu í síbreytilegum fljótandi nútíma. Einnig er reynt að svara þeirri spurningu hvort hægt sé að nota kenningar og hugtök Baumans og Giddens um nútímann til að fjalla um þjóðfélagsþróun á Íslandi og 20. og 21. öld.