Please use this identifier to cite or link to this item: https://hdl.handle.net/1946/29142
Markmið: Markmið þessarar rannsóknar var að kanna fæðuvenjur á unglingsárum og tengsl þeirra við ristil- og endaþarmskrabbamein.
Aðferðir: Notast var við gögn úr Öldrunarrannsókn Hjartaverndar sem framkvæmd var í Reykjavík á tímabilinu 2002 -2006 en alls tóku 5764 einstaklingar (42% karlar) fæddir á tímabilinu 1907 -1935 þátt. Með samkeyrslu gagnanna við Krabbameinsskrá Íslands fengust upplýsingar um greiningu og dánartíðni vegna ristil- og endaþarmskrabbameins. Notast var við meginhlutagreiningu til að greina fæðumynstur. Notast var við lifunargreiningu til að meta hlutfallslega áhættu á ristil- og endaþarmskrabbameini með 95% öryggismörkum.
Niðurstöður: Á eftirfylgnitímanum (meðaltal 8.2 ár) greindust 136 einstaklingar með ristil- og endaþarmskrabbamein, þar af voru 52 sem dóu af völdum meinsins. Borið saman við þátttakendur sem skoruðu lágt á sterkasta fæðumynstrinu, sem einkennist af mikilli neyslu á söltuðu og reyktu kjöti og fiski, blóðmör og lifrarpylsu, mjólk og mjólkurvörum ásamt hafragraut á unglingsárum sást aukin áhætta á ristil- og endaþarmskrabbameini hjá þátttakendum sem skoruðu meðalhátt (HR 1.63, 95% CI 1.04-2.57). Hinsvegar, sáust ekki marktæk tengsl fyrir þátttakendur sem skoruðu hátt (HR 1.48, 95% CI 0.93-2.37). Þegar gögnunum var lagskipt eftir kyni sást einungis tölfræðilega marktækt samband hjá konum (HR 2.06, 95% CI 1.11-3.84; p-trend =0.02) sem skoruðu hátt á þessu fæðumynstri, en ekki körlum.
Ályktun: Niðurstöður gefa til að kynna að fylgni við fæðumynstur sem samanstendur af mikilli neyslu á söltuðu og reyktu kjöti og fisk á unglingsárunum geti aukið hættu á ristil- og endaþarmskrabbameini meðal kvenna. Kynjamunurinn gæti verið tilkominn vegna hás aldurs þátttakenda við komu í Öldrunarrannsóknina.
Aims: To examine whether dietary patterns in adolescence are associated with colorectal cancer (CRC).
Methods: We used food frequency data obtained from the AGES Reykjavik study, conducted in Reykjavik, Iceland in the period 2002 -2006 and included 5078 (42% male) participants born between 1907 and 1935. Through linkage to the Cancer Registry, information on CRC diagnosis and mortality was obtained. Principal component analysis was used to extract dietary patterns. We used Cox models to calculate hazard ratios (HRs) and 95% confidence intervals (CIs) for CRC according to dietary patterns scores in adolescence.
Results: During the follow-up period (mean 8.2), 136 participants were diagnosed with CRC, of whom 52 died due to the disease. The strongest pattern extracted in adolescence was characterized by high consumption of salted and smoked meat and fish, blood and liver sausage, rye bread, milk and milk products and oatmeal (traditional Icelandic diet). For all participants, the middle tertile was associated with CRC (HR 1.63 95% CI 1.04-2.57) when compared to the lowest tertile of the traditional Icelandic diet. However, the highest tertile was not significantly associated with CRC (HR 1.48 95% CI 0.93-2.37). When the analysis was stratified by gender, the results showed that the association with the highest tertile compared to the lowest was only evident for women (HR 2.06 95% CI 1.11-3.84; p trend = 0.02), but not for men.
Conclusion: Our findings suggest that high adherence to a pattern characterized by high consumption of salted and smoked meat and fish during adolescence increases risk of CRC among women late in life. High age at entry to the study might explain the gender difference in our data.
Filename | Size | Visibility | Description | Format | |
---|---|---|---|---|---|
2017_vinnuskjal_gudnysjofn.docx.pdf | 599.29 kB | Open | Complete Text | View/Open | |
Skemman_yfirlysing_16.pdf | 118.86 kB | Locked | Yfirlýsing |