Virkar refsing sem hindrun? Er refsing upphaf stimplunar? Er hindrun upphaf stimplunar?

Abstract

Hindrunarkenning og stimplunarkenning styðjast báðar við félagslega greiningu og hvernig viðurlög móta mannlega hegðun. Hvorug kenningin lítur svo á að viðurlög hafi hlutlaus áhrif en þær innihalda báðar fyrirfram gefnar hugmyndir um hvernig viðurlögin móti hegðun einstaklinga. Hindrunarkenning er grundvallarregla skynsemishyggjunnar og er talin vera kjarninn í réttarfarskerfinu. Lagalegar refsingar teljast fráhrindandi og eiga að hindra frekari afbrot. Þegar afbrot er framið þarf alvarleiki refsingar að vera í samræmi við alvarleika brots og einnig er mikilvægt að refsingin komi fljótlega í kjölfar brots. Annars er hætta á því að einstaklingur vanvirði refsinguna. Stimplunarkenning boðaði breytta sýn á frávikshegðun og afbrotamál á sjötta áratug tuttugustu aldar. Viðbrögð samfélagsins við frávikshegðun einstaklings verða til þess að viðkomandi er stimplaður. Afleiðingar stimplunar eru oftast neikvæðar. Skert tækifæri og neikvæð sjálfsmynd geta ýtt undir frekari frávikshegðun. Segja má að hindrun og stimplun séu tveir hlutar í sama ferlinu. Upphaflega eru þungar refsingar hindrunin. Ef hindrunin hefur engin áhrif og einstaklingur brýtur af sér verður honum refsað fyrir. Síðar hefur refsingin slæm áhrif á sjálfsmynd einstaklings sem leiðir til áframhaldandi óbreyttrar afbrotahegðunar og stimplunar af samfélaginu.