Rafræn tilboðsgerð og afturköllun: Hvert er samspil nýrrar tækni og laga á sviði samningaréttar?

Abstract

Á síðustu árum hefur átt sér stað hröð tækniþróun sem teygir anga sína inn á svið lögfræðinnar með margvíslegu móti. Fjallað verður um álitaefni sem varða rafræn samskipti í tengslum við tilboðsgerð og afturköllun á sviði samningaréttar. Hefðbundið er í samningarétti að áskilja tiltekin atriði varðandi samskipti loforðsgjafa og loforðsmóttakanda varðandi hvenær tilboð telst hafa verið gert, hvenær það telst afturkallað og hvenær samningur telst vera kominn á. Hér undir eiga m.a. atriði um sönnun, skuldbindingargildi samninga o.fl.Í ritgerð þessari verða reifaðar hefðbundnar meginreglur samningaréttar varðandi tilboð og afturköllun. Þá verða reifuð dæmi um viðhorf löggjafans varðandi rafræn samskipti og hvernig þau endurspeglast í íslenskri lagaframkvæmd. Því næst verður sjónum beint að ýmsum spurningum varðandi rafræn samskipti samningsaðila og verður þar reynt að svara því hvort rafræn samskipti séu, hvað varðar tilboðsgerð og afturköllun, jafn gild að settum lögum og bréfleg og hvaða álitaefni vakna þegar notuð er ný tækni til að koma á samningi. Umfjöllunin mun m.a. beina sjónum að rafrænum undirskriftum og undir hvaða kringumstæðum þess konar undirskriftir uppfylla kröfur þegar lög kveða á um að samningar skuli gerðir skriflega. Könnuð verða sjónarmið varðandi svokallaðar fullgildar rafrænar undirritanir en einnig annars konar rafrænar undirritanir og skoðað hvaða álitamál koma til sögunnar, t.d. þegar samningur kemst á með tölvupósti, á vefsíðum á veraldarvefnum eða með öðrum sambærilegum rafrænum hætti. Helstu álitamál samninga sem gerðir eru með rafrænum hætti varða stofnun slíkra samninga, sönnun í tilviki ágreinings milli aðila, lagalegt skuldbindingargildi samnings og sjónarmið um áhættutöku.