Úttektir eigenda úr hluta- og einkahlutafélögum

Abstract

Umfjöllunarefni ritgerðarinnar er úttektir eigenda úr hluta- og einkahlutafélögum. Rannsóknin miðar að áhrifum ársreikningalagabreytinga sem gengu í gildi þann 1. janúar 2016 á takmörkun arðgreiðslna til hluthafa. Samhliða því eru síðan skoðuð álitamál sem upp hafa komið hjá notendum reikningsskila er varða bundið eigið fé og fenginn var sérfræðingur til að leggja fram sína túlkun á móti. Reglur um úttektir eigenda úr hluta- og einkahlutafélögum er að finna í lögum nr. 2/1995 um hlutafélög og lögum nr. 138/1994 um einkahlutafélög. Meginreglan þegar kemur að úttektum eigenda er að finna í 98. gr. laga um hlutafélög og 73. gr. laga um einkahlutafélög og heimila ákvæðin úthlutun úr félögum ef farið er eftir reglum um úthlutun arðs, þá sem endurgreiðsla vegna lækkun hlutafjár, vegna félagsslita eða sem greiðsla úr varasjóði. Viðamiklar breytingar urðu á íslensku ársreikningalögunum og voru þær samþykktar í júní 2016. Lagabreytingin var afturvirk og gildir frá 1. janúar 2016. Hún gildir því fyrir ársreikninga ársins 2016. Þar var ýmsum ákvæðum breytt er varða bundna sjóði félaga. Ýmis álitamál litu dagsins ljós frá notendum reikningsskila þar sem margir virtust ósammála um túlkanir ákvæða lagabreytinganna en með innleiðingu þeirra voru settar ákveðnar takmarkanir á úthlutanir verðmæta úr félögum. Því var skoðað hvað varð til þess að lagabreytingarnar voru innleiddar inn í íslensk ársreikningalög og túlkað álitamál og þau áhrif sem breytingar höfðu á takmörkun arðgreiðslna eigenda úr félögunum.