Aðkoma Íslands að lagasetningarferli ESB og upptaka gerða í EES-samninginn

Abstract

Undanfarið hefur umræða um EES-samninginn og stöðu Íslands gagnvart Evrópusambandinu farið vaxandi. Minni jákvæðni gætir í garð samningsins en oft áður. Frá gildistöku EES-samningsins hafa verið uppi raddir um að hann gangi gegn 2. gr. stjórnarskrárinnar vegna þess valdframsals sem í honum fólst til stofnana ESB. Með gildistöku Lissabon-sáttmálans árið 2009 urðu breytingar á lagasetningarferli Evrópusambandsins. Fólust þær einkum í því að Evrópuþinginu var veitt viðameira hlutverk við lagasetningu innan Evrópusambandsins. Ljóst er að sú breyting hefur haft áhrif á EFTA-ríkin vegna EES-samningsins. Með þessari ritgerð er lagasetningarferli Evrópusambandsins lýst ásamt því hvernig gerðir Evrópusambandsins eru teknar upp í EES-samninginn. Staða EFTA-ríkjanna er skoðuð og því lýst með hvaða hætti þau geta beitt sér til þess að hafa áhrif á löggjöf Evrópusambandsins. Fjallað er möguleika EFTA-ríkjanna til að fá undanþágur eða aðlaganir við upptöku gerða ESB í EES-samninginn. Einnig hvað gerist ef EFTA-ríki hafnar upptöku gerðar Evrópusambandsins í EES-samninginn. Að lokum er það skoðað hvort og hvernig Ísland hefur beitt sér sérstaklega í einhverjum málum til þess að gæta hagsmuna sinna.

Recently discussions regarding the EEA-agreement and Iceland’s positiontowards the European Union has increased. Now there is less positivitytowards the agreement then before. Since the EEA Agreement came into force there have been opinions that it goes against article 2 of the constitution due to the transfer of legislative powers to institutions of the European Union. With the entry into force of the Treaty of Lisbon in 2009 there were considerable changes to the legislative process of the European Union. Namely that the European Parliament became an active partner in the legislative process.Clearly that change affected the position of the EFTA States towards theEuropean Union. The aim of this thesis is to explain the legislative process of the European Union as well describing how European Union law is incorporated into the EEA Agreement. The status of the EFTA Statesexplained how they can influence new law being agreed on. As well how the EFTA States can influence incorporation of European Union law into the EEA Agreement and what process is place if an EFTA States rejects incorporation of laws into the EEA Agreement. Finally, Iceland’s position is examined further and analysed if it has used its influence during incorporation of European law into the EEA Agreement.