Coastal litter in Ísafjörður, Iceland : exploring marine litter through science, ecofeminist theory, and art

Abstract

The ubiquity of litter, particularly plastics, in the marine environment has gained increasing attention and concern from scientists, governments and society as a whole, due to its health, economic and aesthetic impacts. This is one of few quantitative temporal studies of macro-litter in Iceland. In addition to a case study, it explores the dynamics of human – nature relationships pertaining to marine litter through theories of ecofeminism, slow violence, agency, and personhood. This theoretical framework highlights humans’ complicity in a culture of marine litter pollution, drawing parallels to complicity in rape culture. For the case study, a detailed survey was conducted on the characteristics and dynamics of coastal and urban litter on a 550-meter long beach in Ísafjörður, a small Icelandic town (population: 2614) heavily impacted by fishing. All visible litter within two beach transects was sampled 2-4 times a week April-August. One transect was a sand beach and the other was the inland side of a rock armor seawall. Litter in the beach transect was tidally replenished and affected by storm events and prevailing winds. Litter in the rock armor transect was almost exclusively local and its occurrence was low once the initial pre-sampling period was completed. The most prevalent material of sampled items in both transects were plastics (sand beach: 78.9%; rock armor: 66.2%), and the most common identifiable sources were from fisheries and boating (40.8% of all items within the beach transect) and packaging related to inhabitants and tourists (30.3% of all rock armor transect items). Within the sand beach transect, five percent of the litter was related to the local, non-treated sewage discharge. Based on these findings, it appears the rock armor seawall acts to some degree as a barrier preventing urban litter from entering the marine environment. Thus annual cleanups prior to the winter storms could have a positive mitigation effect and also prevent the macro-plastic from entering the ocean, eventually degrading to micro-plastic. At an industrial level, the innovative use of less-persistent packaging and fishing gear is necessary, spurred by government policies and regulatory actions. As a local wastewater treatment system is not currently economically feasible, community education measures are vital, particularly to reach newcomers. A piece of folk art, that incorporates the scientific results of the case study, is proposed as an example of a method of science communication. The transformative possibilities of art encourage self- reflection by the local viewer of their contribution to the evidence presented. The findings of this research are relevant for other small and remote coastal communities.

Magn rusls, og aðallega plastrusls, í hafi og á hafsvæðum hefur hlotið aukna athygli vísindamanna, stjórnvalda og samfélaga í heild vegna þeirra heilsufarslegu, efnahagslegu og fagurfræðilegu áhrifa sem það hefur í för með sér. Þessi rannsókn er ein fárra megindlegra rannsókna sem gerðar hafa verið á stærra rusli (macro-litter) á Íslandi. Aukstaðbundinnar rannsóknar á ruslmengun fjallar rannsóknin almennt um ruslmengun í hafi og samband manns og náttúru út frá kenningaramma ecofemínisma, hugmynda um “slow violence”, atbeini (e. agency) og persónuleika. Með þennan kenningaramma að vopni er lögð áhersla á aðild og þáttöku manna í menningu mengunar og hliðstæður sóttar tilfemínískrar umræðu um nauðgunarmenningu (e. rape culture). Í staðbundnu rannsókninni var framkvæmd nákvæm skrásetning á magni og eðli rusls á 550 metra langri fjöru í Ísafjarðarbæ (íbúafjöldi: 2614). Öllu sýnilegu rusli á tveimur skilgreindum svæðum meðfram ströndinni var safnað saman tvisvar til fjórum sinnum í viku á tímabilinu apríl – ágúst. Annað svæðið afmarkaðist af sandströndinni sjálfri en hitt svæðið af innri hlið grjóthlaðins varnargarðar ofan strandarinnar. Rusl á sandströndinni réðist að verulegu leyti af sjávarföllum, ráðandi vindáttum og einstaka hvassviðrum. Rusl á og við varnargarðinn mátti að verulegu leyti rekja til bæjarins en magn þess var fremur lítið eftir að fyrsta söfnun þess og skráning hafði farið fram. Algengasta efni safnaðra hluta á báðum svæðum var plast (78.9% alls rusls á sandströndinni og 66.2% rusls á og við varnargarðinn), en algengasta upprunagreining ruslins vísaði annars vegar til fiskiðnaðar (40.8% allra safnaðra hluta á sandströndinni) og hins vegar til umbúða af ýmsu tagi (30.3% allra hluta á og við varnargarðinn). Á sandströndinni mátti rekja fimm prósent alls rusls til skólplosunar bæjarins, en skólp rennur þar óhreinsað til sjávar. Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að varnargarðurinn komi að nokkru leyti í veg fyrir að rusl úr bænum nái til sjávar. Árleg hreinsunarátök að hausti, áður en vetrarveður skella á, gætu því haft fyrirbyggjandi áhrif og varnað því að stærra rusl lendi í hafi, þar sem það getur síðan brotnað niður í smærri einingar. Þegar horft er til iðnaðar draga niðurstöðurnar fram mikilvægi þess að yfirvöld stuðli að notkun annarra efna en plasts í veiðarfæri, umbúðir og annað. Þar semekki er fyrirsjáanlegt að gerðar verði breytingar á skólpkerfi bæjarins í nánustu framtíð er mikilvægt að miðla upplýingum um mengunaráhrif þess til bæjarbúa og ekki síst til nýrra íbúa. Með hliðsjón af niðurstöðum rannsóknarinnar er í ritgerðinni lögð fram hugmynd að því hvernig miðlun slíkra vísindalegra niðurstaðna til almennings megi finna farveg íþjóðlegri list – lopapeysumunstri. Með þessu er almenningi auk þess boðið að hugleiða eigið framlag að ruslmengun. Niðurstöður rannsóknarinnar eru mikilvægar og upplýsandi fyrir önnur smærri samfélög og strandsvæði.