Uppfærð útgáfa samspilsaðstæðna til að meta foreldrafærni og hegðun barns með beinu áhorfi : áhrif af stuttu PMTO foreldrafærninámskeiði

Abstract

Þessi ritgerð fjallar um rannsókn á uppfærðri útgáfu af samspilsaðstæðum foreldra og barna þar sem foreldrafærni og hegðun barns er metin með beinu áhorfi (e. Family interactiontask/FIT). Fyrri íslensk rannsókn hafði gefið til kynna vanda tengdan matsaðstæðum og því var ný útgáfa þróuð og notuð til að meta áhrif af stuttu PMTO hópnámskeiði á foreldrafærni og hegðun barns. Þátttakendur voru átta börn með hegðunarvanda, fimm drengir og þrjár stúlkur á aldrinum fimm til tólf ára og foreldrar þeirra, sex mæður og þrír feður. Þátttakendunum, sem voru frá tveimur sveitarfélögum, var annað hvort vísað í úrræðið af skóla- og/eða félagsþjónustu eða sóttu sjálfir um að taka þátt í námskeiðinu. Gögnum var safnað með beinu áhorfi á samspil foreldra og barna við skipulagðar aðstæður og voru gögnin fyrir og eftir PMTO foreldranámskeið borin saman. Gögnin voru kóðuð með sérstöku kóðunarkerfi og stuðst við hálf-tilraunasnið fyrir einn hóp með fyrir og eftir mælingum. Niðurstöður rannsóknarinnar varpa ljósi á notagildi mismunandi aðstæðna við að meta breytingar á foreldrafærni og hegðun barns. Sumar matsaðstæður leiddu í ljós breytingar meðan aðrar gerðu það ekki. Þær aðstæður sem sýndu breytingar voru Lausnaleit barns og Myndaspil ásamt því að Lausnaleit móður og Kennsluverkefni mældust nánast marktæk. Lausnaleitar verkefnin sýndu fram á mestu breytingarnar eða 10-15% aukning milli mælinga. Myndaspil kemur þar á eftir með 8% aukningu milli mælinga. Í heild sýndi hin uppfærða útgáfa af FIT jákvæðar breytingar í foreldrafærni eftir stutta PMTO hópmeðferð þrátt fyrir lítinn fjölda þátttakenda. Framfarir í foreldrafærni eru í samræmi við fyrri rannsóknir á PMTO aðferðinni. Niðurstöður sýndu einnig breytingar varðandi hegðun barns en þær mældust ekki marktækar, sem kom á óvart þar sem rannsóknir sýna að aukin foreldrafærni hafi jákvæð áhrif á hegðun barns. Þar vegur þyngst smæð hópsins sem tók þátt í rannsókninni, sem takmakar einnig alhæfingargildi niðurstaðnanna

The role of being a parent is probably the mostimportant one in anyone‘s life and at the same time one of the most demanding tasks thatshe is likely to experience; the responsibilityweighs therefore heavy. Family and parental practices have considerableinfluence on children‘s behavior and adjustment. In some instances a vicious cycle of negative interaction and coercive reactions by the parents can arise. This can create a burden on the family whilst children with challenging behavior also often experience difficulties in social interaction, not the least in the school context. Itis vital to counteract this vicious cycle by strengthening parenting practices, which is the main purpose ofthe PMTO method. The PMTO (e. Parent management training – Oregon model) consists of five core components: skill encouragement, limit setting, monitoring, problem solving andpositive involvement. In addition emphasis is placed on clear instructions and work with emotions.This essay discusses a researchstudy of an improved version of parent-child interaction contexts where parental practices and child‘s adjustment weremeasured through directobservation (e.Family interaction task/FIT). The improved version was developed and used tomeasurethe impact of a short group course in parenting practicesand child adjustment as a previous Icelandic study had indicated somedifficulties relating to the interaction context. Participants were eight families of children withadjustment problems, five boys and threegirls 5 – 12 years old. The participants who came from two municipalities had been referred to this PMTOcourse by schools and/or social servicesor had applied on theirown accord. Data were collected by direct observation of parent-child interaction in organized contexts and before-and-after data thencompared. The data were coded according to a special coding system for a quasi-experimental design for one group with before-and-aftermeasurements. The findings of the study throw a light on the utility value of differentkinds of contexts for the purpose of measuring changes in parental practices and child adjustment. Some of thecontexts showed changes whilst others did not. The ones that showed changes were Problem solving (children) and Guessing game. In addition Problem solving (mother´s) and Instructional task showed changes that were close to significant. Generally the short PMTO group course affected parenting practices positively which corresponds well with previous research on the 9 PMTO method. The resultsalso indicated changes in child adjustment but they were not significant. This is unexpectedin light of previous findings showing improved parenting skills having positive influence on children‘s adjustment. The main reason is the small number of participants which also makes it difficultto generalize from the findings.