„Þú getur sýnt fram á hæfni þína á ótrúlega mismunandi vegu“ : samþætting námsgreina í unglingadeild í einum skóla

Abstract

Í alþjóðlegri skólamálaumræðu hefur vegur þeirra sjónarmiða aukist, að menntun nútímans ætti að fela í sér að efla getu nemenda til að búa til og nota þekkingu í breytilegu samhengi og samsetningu. Samþætting námsgreina er ein leið til að mæta þessum sjónarmiðum. Markmið þessarar rannsóknar er að draga upp mynd af námi nemenda og starfi kennara í breyttum kennsluháttum með samþættingu námsgreina og skoða hvaða breytingar, ávinning og áskoranir samþættingin hefur falið í sér fyrir nám og kennslu. Í rannsókninni er varpað ljósi á verkefni sem felur í sér samþættingu fjögurra námsgreina í tveimur elstu árgöngum grunnskóla eins á höfuðborgarsvæðinu. Hefðbundið kennsluskipulag með greinaskiptri stundaskrá hefur verið lagt til hliðar og námsgreinarnar alfarið samþættar í um það bil þriggja vikna löngum kennslulotum með áherslu á heildstætt, hæfnimiðað nám. Gerð var eigindleg tilviksrannsókn með hálf-opnum viðtölum. Tekin voru tvö einstaklingsviðtöl við kennarana fjóra sem starfa við samþættinguna og þrjú rýnihópviðtöl við nemendur 10. bekkjar, alls tólf nemendur. Niðurstöður sýna að nemendur upplifa á jákvæðan hátt aukna ábyrgð og sjálfstæði í náminu. Fjölbreytni í vinnulagi og aðferðum ásamt merkingarbærum verkefnum virðast höfða til áhuga nemenda. Samfellan sem fæst með auknum tíma gefur nemendum tækifæri til dýpkunar á viðfangsefnum og að taka þau jafnvel lengra en fyrirmæli segja til um. Aukin einstaklingsmiðun er einhver mesti ávinningur samþættingarinnar að mati kennara. Þeir lýsa jafnframt mikilli starfsþróun samfara umfangsmikilli breytingu á kennsluháttum. Umræða kennarateymisins snýst um kennslufræði og nám nemenda með það að markmiði að bæta eigið starf og nám nemenda. Helstu áskoranir snúa að málfræðiþætti íslenskunnar, verklegri náttúrufræði og lestri bóka. Almennt lýstu nemendur ánægju með samþættinguna en þau sjónarmið heyrðust hjá nokkrum að þeir söknuðu hefðbundinna kennsluhátta. Niðurstöður rannsóknarinnar gefa ástæðu til að líta á samþættingu námsgreina sem raunhæfa nálgun við nám og kennslu til að svara kalli um menntun á 21. öld.

International emphasis in education includes enhancing students’ abilities to make use of and connect knowledge and skills in different situations. Integrated curriculum is one way to approach learning. The aim of this research is to find out what kind of changes, gain and challenges integrated curriculum has for learning and teaching.Project based approach involving interdisciplinarity of four subjects in the teaching of fourteen and fifteen year old students in one compulsory school in the capital area in Iceland is in focus of this thesis. Traditional schedule has been put aside and all four subjects are integrated in an approximately three week long periods with emphasis on holistic, competence based learning. Qualitative case study method was used. Two individual interviews with each of the four teachers involved and three focus group interviews with twelve 10th grade students were conducted.The main findings indicate that the students are positive towards increased responsibility and independence in their new way of learning. Student centered learning with methodological diversity with meaningful projects seemed to appeal to the students’ interests. Continuity provides students with further opportunities to deepen their learning and even go beyond the provided instructions. According to the teachers, student’s individual achievement is one of the advantage of interdisciplinarity. The teachers’ own professional development is one of the benfits reported by the teachers. Pedagogy and students learning are central issues in the teachers’ discussions aiming to improve teaching and learning. The main challenges involve the Icelandic grammar, laboratory work in science and reading of books. The main findings indicate that the students are positive towards their integrated learning although some of them expressed their regret leaving the „old“ traditional schedule approach behind. The findings indicate that interdisciplinarity is a realistic approach in 21st century education.