Endurskoðunarvald dómstóla á veitingu opinberra starfa

Abstract

Samkvæmt 60. gr. stjórnarskrárinnar skera dómendur úr öllum ágreiningi um embættistakmörk yfirvalda. Í gegnum tíðina hafa sífelldar umræður verið á lofti um það hvar svigrúm framkvæmdarvaldsins til mats endar, við töku stjórnvaldsákvarðana, og endurskoðunarvald dómstóla tekur við. Hefur verið talið að dómstólar gangi sífellt lengra við endurskoðun á efnislegri niðurstöðu og mati stjórnvalda. Sú þróun hefur meðal annars verið rakin til breytinga á mannréttindakafla stjórnarskrárinnar árið 1995, þá helst 70. gr. hennar, sbr. 8. gr. stjórnarskipunarlaga nr. 97/1995. Í ritgerðinnni verður kastljósinu beint að endurskoðun dómstóla á ákvörðunum um veitingu opinberra starfa.Uppbyggingu ritgerðarinnar er þannig hagað að í 2. kafla er fjallað á almennan hátt um endurskoðunarvald dómstóla á stjórnvaldsákvörðunum. Þar verða rakin sjónarmið um þrígreiningu ríkisvaldsins og þær réttarheimildir sem dómstólar byggja endurskoðunarvald sitt á. Jafnframt verður þar fjallað um hvort endurskoðunarvald dómstóla sé að einhverju leyti takmarkaðra við töku matskenndra stjórnvaldsákvarðana en þegar um er að ræða lögbundnar stjórnvaldsákvarðanir. Í 3. kafla liggur þungamiðja ritgerðarinnar. Í upphafi kaflans verður gerð grein fyrir helstu reglum og sjónarmiðum sem koma til skoðunar í ágreiningsmálum um veitingu opinberra starfa. Þar á eftir verður farið yfir dómaframkvæmd, og leitast við að meta hversu langt dómstólar treysta sér í að endurskoða svo matskenndar stjórnvaldsákvarðanir. Í 4. kafla er fjallað um sérstakar hæfisnefndir og það hvort dómstólar telji sig bæra til að endurskoða efnislega niðurstöðu slíkra nefnda. Í 5. kafla verður svo fjallað um réttaráhrif þess að dómstólar telji ráðningu ekki hafa verið í samræmi við gildandi reglur. Að lokum verða helstu niðurstöður dregnar saman í 6. kafla.