Equal Rites: Parsing Rus' Gender Values Through an Arabic Lens

Abstract

Gender studies has flourished across a broad range of areas relating to the medieval period. In recent decades, work has been undertaken both on documenting the presence and visibility of women in medieval contexts, and in analysing constructions of gender, power, and sexuality. Studies on the Rus’, however, have not embraced gender studies to the same extent as other fields. Although some work has been undertaken to assess the archaeological presence of Rus’ women, the treatment of these women by Arabic written sources has been largely overlooked. This thesis seeks to redress this balance by highlighting and analysing the various female archetypes presented in Arab accounts of the ninth- and tenth-century Rus’. Taking a different direction than many studies of gender, this thesis works through an additional frame; Arab imaginings of the Rus’ consider them as a strange and distant Other. In foregrounding cultural boundaries and a sense of the foreign in this study of Rus’ gender values, I focus not on the actuality of women’s lives among the Rus’ but rather on how these lives were understood or imagined by Arab writers. As such, I mediate Arabic perceptions of the self and the Other in order to establish a typological framework for considering the women of the Rus’ via the Arabic sources. This hinges on a basic binary; we can, broadly, see Rus’ women in the Arabic sources either as victims of sacrifice, or as living women. Working from this basis, I incorporate an overview of gender values and frameworks in the ‘Abbasid Caliphate into a cross-disciplinary analysis of how Rus’ women are presented by Arab authors.

Kynjafræði hafa rutt sér til rúms á mörgum sviðum miðaldafræða. Síðustu áratugi hefur margt verið unnið við að draga fram sýnileika kvenna í samhengi miðalda, og í greiningu á kyni, valdi og kynferði. Rannsóknir á Rus hafa hins vegar ekki enn innleitt kynjafræði á sama hátt og önnur svið. Þó að fornleifafræði hafi sinnt ummerkjum um konur að einhverju leyti, hefur mest megnis verið litið framhjá framsetningu þeirra í arabískum heimildum. Þessi ritgerð er eitt skref í átt að því að bæta úr þessu ójafnvægi, með því að draga fram og greina ýmsar kvenkyns erkitýpur sem finna má í arabískum heimildum um Rus á níundu og tíundu öld. Ólíkt mörgum öðrum kynjafræðinálgunum tekur þessi rannsókn einnig tillit til annars samhengis, sem er framsetning Rus sem undarlegra og fjarlægra ‘hinna’ (Other). Í forgrunni eru mörk eða landamæri menningarheima. Megináhersla er hins vegar ekki lögð á veruleika kvenna í samfélagi Rus, heldur hvernig líf þeirra var skilið eða skynjað í verkum araba. Þannig er ætlunin að setja fram hugmyndir sem birtast í þessum verkum um sjálfið og ‘hina’ með það að markmiði að byggja upp kenningaramma til að skoða Rus-konur í arabískum heimildum. Þær eru í grunninn tvíþættar: annars vegar birtast Rus-konur í arabískum heimildum sem fórnir í helgiathöfnum, eða sem lifandi manneskjur. Með þetta að grunni, mun ég einnig skoða kynjahlutverk og kenningar um konur í kalífati Abbasída á sama tíma, og skapast þannig eins konar þverfagleg rannsókn á því hvernig Rus-konur birtast okkur í arabískum heimildum.