Fullveldi í mótun: Framþróun í sjálfstæðisbaráttu Grænlendinga

Abstract

Í þessu lokaverkefni til MA gráðu í alþjóðasamskiptum er fjallað um sjálfstæðisbaráttu Grænlendinga og þær aðgerðir sem ríkisstjórn Grænlands hefur áformað til að færa Grænlendinga nær þeirri stöðu að geta lýst yfir sjálfstæði frá Dönum. Rannsóknin er tilviksrannsókn þar sem sjálfstæðisbarátta Grænlendinga er skoðuð út frá kenningum um fullveldi, smáríki og frumbyggja og er efni ritgerðarinnar fyrst og fremst unnið upp úr fyrirliggjandi heimildum. Í fyrri hluta rannsóknarinnar eru helstu áfangar í sjálfstæðisbaráttu Grænlendinga, heimastjórnarlögin frá 1979 og sjálfstjórnarlögin frá 2009, sett í sögulegt samhengi. Í síðari hlutanum er rýnt í aðgerðaáætlun sem ríkisstjórn Grænlands gaf út árið 2016. Þar verður leitað svara við þeirri spurningu hvort aðgerðirnar séu líklegar til þess að breyta aðstæðum á Grænlandi á þann hátt að hægt sé að uppfylla þær forsendur sem þurfa að vera til staðar til þess að hægt sé að lýsa yfir sjálfstæði. Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að áætlanir ríkisstjórnarinnar eru vel til þess fallnar að byggja upp fjölbreyttan efnahag á Grænlandi ásamt því að styrkja innviði og stuðla að uppbyggingu mannauðs en allt eru það atriði sem sérfræðingar hafa nefnt sem helstu hindranir Grænlands í átt til sjálfstæðis. Þar sem margar af aðgerðum áætlunarinnar hafa þegar komið til framkvæmda, í samræmi við þær tímasetningar sem gefnar voru upp í áætluninni, er því haldið fram að Grænlendingar hafi svo sannarlega tekið stjórn á eigin vegferð. Þrátt fyrir þetta er of snemmt að segja til um hvort þessar aðgerðir muni hafa áhrif á hvenær Grænland geti lýst yfir sjálfstæði.

This Master’s Dissertation explores Greenland’s ongoing journey to independence andanalyzes actions put forth by the Government of Greenland intended to enhanceGreenland’s sovereignty in relation to Denmark. The Dissertation is a case study ofGreenland’s struggle for independence viewed through theories of sovereignty, smallstatehood and indigeneity. The source material analyzed primarily consists of publicdocuments. The first half of this analysis describes the historical context of two keymilestones in Greenland’s path to independence: the 1979 Greenland Home Rule Act andthe 2009 Act on Greenland Self-Government. The second half focuses on acomprehensive action plan put forth by the Government of Greenland in 2016, criticallyexamining how it might influence the pathways by which Greenland can meet thenecessary preconditions for full independence from Denmark. The findings show that theaction plan is well suited to facilitate the development of a diverse economy in Greenland,to improve the country’s physical infrastructure, and to strengthen the education andprofessional training of the Greenlandic people, all of which are key obstacles toGreenlandic independence. Analyzing key components of the action plan that havealready been put in motion in accordance with their intended timeframes, thisDissertation finally argues that the political will for Greenlandic independence is clear,and that Greenlanders have taken the reins of their own future, even if it is difficult tomeasure how much these actions might speed up the independence process.