Íslenskir annálar: Sjónarhorn og áhrifavaldar

Abstract

Í ritgerðinni er tekist á við spurningar um mismunandi sjónarhorn íslenskra annála.Rannsóknarspurningar ritgerðarinnar eru eftirfarandi: Hvernig endurspeglastmismunandi sjónarhorn í annálum? Hvaða máli skiptir afstaða þeirra sem rituðu annálaog þeirra sem stóðu að baki ritun þeirra? Hverjir höfðu áhrif á annálaritun? Fyrst erfræðileg saga rannsókna á íslensku annálunum skoðuð og mismunandi kenningarfræðimanna um þá bornar saman. Sú saga spannar rúmlega hundrað ár þar sem aldur ogheimildargildi annálanna hefur verið mest til umræðu. Síðan er farið yfir kenningar nýjutextafræðinnar, en hún felur í sér greiningu á frumheimildum út frá fleiri hliðum enáður, sem getur varpað ljósi á viðhorf þeirra sem áttu handritin og notuðu þau. Fjallað erum uppbyggingu annálanna og skoðuð sameiginleg einkenni, flokkun og skyldleikiannálanna. Þá eru mismunandi frásagnir um sögulega atburði þeirra teknar tilgreiningar. Teknar eru fyrir fyrri rannsóknir á annálum og út frá þeim dregin uppheildræn mynd af mismunandi sjónarhornum þeirra og þau greind út frá aðferðafræðinýju textafræðinnar. Að lokum er samantekt á mismunandi sjónarhornum í annálum útfrá þeim dæmum sem borin hafa verið saman.

This research seeks to answer the question of what defined the various points of view ofthe Icelandic annals. Therefore, the questions are: How are those views reflected; whatdifference does the recorder’s position make; and what is the position of those who arebehind the writing of the annals? Firstly, the scholarly history of the annals is analyzed,and the different theories are compared. The history of debate over the age andauthenticity of the annals spans more than one hundred years. The primary theories ofthe new philology are looked upon in comparison with the Icelandic annals. Thisinvolved a comprehensive research from more angles than previous theoreticalapproaches, which shed new light on their different points of view – from those whoowned the scripts, to those who used them. The structure of the annals is discussed,along with their characteristics, classification and relationship. The different narrativesof certain historical events are discussed from the perspective of the new philology.Those events, and the annals that documented them, have already been studied byscholars and therefore, these points will be analyzed as well. In the conclusion, thedifferent points of view of the Icelandic annals will be summarized.