Fjárhæð miskabóta : sjónarmið um ákvörðun á fjárhæð miskabóta samkvæmt 26. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993 og þróun bótafjárhæða á árunum 2011-2018

Abstract

Útdráttur: Fjárhæð miskabótaMeginmarkmið þessarar ritgerðar er að kanna hvaða þættir ákvarði fjárhæðir miskabóta sem dæmdar eru eftir 26. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993. Ákvæðið samanstendur af tveimur málsgreinum en þeirri fyrri er skipt upp í tvo sjálfstæða stafliði. Gerð verður grein fyrir orðalagi og tilgangi allra þriggja efnisliða ákvæðisins og leitast verður við að kanna hvaða þættir stýri fjárhæð bóta eftir hverjum lið fyrir sig.Þá er markmið ritgerðarinnar einnig að kanna hvort þróun hafi átt sér stað á fjárhæðum sem dæmdar hafa verið eftir ákvæðum 26. gr. skaðabótalaga á tímabilinu frá 1. janúar 2011 og fram til 31. desember 2018 og hvort merkja megi almenna hækkun eða lækkun bótafjárhæða á því tímabili.Í ljósi þessara tveggja markmiða miðast þungi ritgerðarinnar að dómarannsókn sem nær til allra dóma Hæstaréttar Íslands og Landsréttar þar sem á ákvæði 26. gr. reyndi á framangreindu tímabili. Hvað fyrra markmið ritgerðarinnar varðar leiddu niðurstöður rannsóknarinnar í ljós að afleiðingum brota hvers einstaks máls sé veitt hvað mest vægi þegar bætur eru ákvarðaðar eftir 26. gr. en vægi einstakra þátta er mjög mismunandi á milli málaflokka. Þá sýndu niðurstöður rannsóknarinnar einnig að heildar samræmi virðast skorta í dómaframkvæmd þar sem miklu gat munað á fjárhæðum bóta í sambærilegum málum. Hvað síðara markmið ritgerðarinnar varðar benda niðurstöður rannsóknarinnar til nokkuð jafnrar þróunar á fjárhæðum á tímabilinu og að bætur samkvæmt 26. gr. hafi því hvorki farið hækkandi né lækkandi að meðaltali, heldur hafi nokkurn veginn staðið í stað síðastliðin átta ár.

Abstract: The amount of punitive damagesThe main objective of this dissertation is to examine what factors determine the amounts of punitive damages afforded under Article 26 of the Compensastion Act No. 50/1993. The article consists of two paragraphs whereas the first one is split into two seperate subsections. The wording and purpose of all three of those provisions will be examined and assessed as well as an attempt will be made to examine what factors determine the amounts of damages afforded under each provision.Another objective of this dissertation is to analyze whether any developments have occurred regarding compensation amounts which have been afforded under Article 26 in the period from 1. January 2011 to 31. December 2018, and whether a general increase or decrease can be noted regarding compensation amounts during the period.In light of these two main objectives the primary focus of the dissertation is an analysis of all verdicts from the Supreme Court of Iceland and the Court of Appeal where the provisions of Article 26 were applied during the aforementioned time period. In regards to the former objective, the findings of the analysis revealed that the consequences of each case‘s violation are given the most consideration when punitive damages are afforded under Article 26 but the consideration of each individual factor varies considerably between different types of cases. The findings of the analysis also showed that overall consistency appears to be lacking, whereas notable differences in amounts can be seen in similar cases. In regards to the second objective of the dissertation, the findings of the analysis reveal a somewhat equal development of amounts during the period and average compensation under Article 26 has therefore neither been increasing nor decreasing, but has remained virtually unchanged for the past eight years.