Réttindi barna og foreldra í forsjár- og umgengnismálum

Abstract

Réttur barna hefur réttilega verið kappsmál í íslensku þjóðfélagi. Hann hefur í áranna rás tekið miklum breytingum hérlendis og má rekja þær breytingar til Samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins og lögfestingu hans hér á landi. Lög kveða á um það að börn skuli ávallt njóta þeirra réttinda að lifa, þroskast og fá vernd, umönnun og önnur réttindi í samræmi við aldur. Hagsmunir barns skulu ávallt vera í fyrirrúmi, sem og þarfir þeirra og vilji. Ritgerðin fjallar um réttindi barna til þess að þekkja báða foreldra sína og hvernig sameiginleg forsjá hefur þróast á þann veg að foreldrar taki nú jafna ábyrgð á lífi barns síns. Einnig verður komið inn á forsjá almennt, hvernig umgengni er háttað og ákvörðuð í samræmi við það hvað sé barninu fyrir bestu. Að lokum skoðar höfundur þróun á ákvörðun forsjár eftir að sameiginleg forsjá varð að meginreglu, heimild dómara til að dæma sameiginlega forsjá og fjallar einnig stuttlega um umgengnistálmanir af hálfu forsjárforeldris í garð umgengnisforeldris.

Children’s rights have long been at the forefront of Icelandic society. Throughout the years the rights of children have undergone various changes that can be traced to The United Nations Convention on the Rights of the Child and its ratification in this country. Laws state that children should have the rights to life, growth, protection, care and other rights in accordance to their age. The best interests of the child should take precedence, as well as their needs and will. The essay focuses on the rights of children to know both their parents and how joint custody has developed in the sense that parents are now taking joint responsibility of their children’s lives. It looks at child custody in general, how physical custody works and how it isdetermined according to what’s best for the child. Finally, the author examines how custody arrangement determinations have evolved since having joint custody became that main principle, the authority that a judge has to order joint custody and the author also touchesshortly on when the custodial parent is limiting or interfering with the contact between the child and the other parent.