Ofbeldi í nánum samböndum : þróun laga og réttarvernd brotaþola

Abstract

Heimilisofbeldi eða ofbeldi í nánum samböndum er þjóðfélagsmein ogvandamál sem fyrirfinnst um allan heim. Hér áður fyrr var litið á ofbeldi ínánum samböndum sem vandamál sem takast ætti á við heima fyrir, en þaðviðhorf hefur sem betur fer breyst. Samhliða þeim viðhorfsbreytingum semhafa átt sér stað í samfélaginu hefur lagaumhverfið tekið breytingum.Árið 2016 áttu sér stað ákveðin tímamót í réttarvernd þeirra sem verða fyrirofbeldi í nánum samböndum. Þá var í fyrsta skipti lögfest sérstakt ákvæði umofbeldi í nánum samböndum. Með lögfestingu ákvæðisins var sérstaðabrotanna viðurkennd.Markmiðið með þessari ritgerð er að kanna hvaða breytingar hafa átt sérstað í réttarvernd þeirra sem verða fyrir ofbeldi í nánum samböndum. Fariðverður yfir þau ákvæði sem varða slíkt ofbeldi, beint og óbeint, og hvernigdómaframkvæmd í málaflokknum hefur breyst. Þá verður það kannað hverréttarstaða þolenda ofbeldis í nánum samböndum er í dag og hvort þolendurnjóti fullnægjandi verndar hér á landi, miðað við alþjóðlegar skuldbindingar.

Domestic violence is a serious issue in every society. For a long time, it wasbelieved, that domestic violence was a problem that should be resolved withinthe privacy of the family home. Fortunately, times have changed for the better,and people have started to realize that this is a serious offence. Alongside theseattitude changes there have been made some changes in the legal system.In the year 2016, there was a certain turning point in the Icelandic legalsystem regarding the protection of those who suffer domestic violence. Then,for the first time, a special provision on domestic violence was legalized. Withthat, the specialty of the offence was recognized.The purpose of this thesis is to explore the changes that have taken place inthe legal system for those who suffer domestic violence. The provisionsconcerning domestic violence will be reviewed, and how the case law in thiscategory, in Iceland, has changed. The legal status of victims of domesticviolence will be examined, and whether they are adequately protected, withregards to international obligations.