Ágúst H. Bjarnason og Drauma-Jói. Hugleiðing um aðferðir við rannsókn á ætlaðri fjarskyggnigáfu

Abstract

Ágúst H. Bjarnason (1875-1952) var frumkvöðull á sviði sálfræði á Íslandi. Hann var fyrsti sálfræðidoktorinn við háskóla Íslands, hann samdi fyrstu kennslubókina um sálfræði á íslensku, og 1914 framkvæmdi hann fyrstu dulsálfræðirannsóknina hér á landi, en niðurstöður hennar birtust í bók hans Drauma-Jói, sem kom út 1915. Í ritgerðinni Drauma-Jói - Hugleiðing um aðferðir við rannsókn á ætlaðri fjarskyggnigáfu, er skoðað hvernig höfundurinn talar um sannanir er kemur að meintri fjarskyggnigáfu viðfangsins, Jóhannesar Jónssona frá Ásseli (1861-1943), sem iðulega var kallaður Drauma-Jói. Við rannsóknina var frumhandritið (LBS. 417.NF) að bókinni skoðað, og yfirstrikanir þar, sem gefa innsýn í vangaveltur höfundar um trúverðuleika, skoðaðar. Einnig er rannsókn Ágústs sett í hugmyndasögulegt samhengi, og rakið hvernig rannsóknaraðferð hans er í samræmi við áherslur í námi hans erlendis. Nýjar upplýsingar um ættingja Drauma-Jóa vestanhafs koma fram í ritgerðinni, og þar er líka fjallað um draum Jóhannesar sem birtist í Morgunblaðinu 1936, ásamt bréfi til Ágústs H, en hann er ekki að finna í bók Ágústs H. Bjarnasonar sem liggur til grundvallar ritgerðinni, Drauma-Jóa frá 1915.