"Það er þessi armslengd ríkis frá sveitarfélögum í svona málum" : um loftslagsstefnur og stefnumótun í loftslagsmálum hjá íslenskum sveitarfélögum.

Abstract

Á vettvangi alþjóðastjórnmála og einstakra ríkja hafa verið samþykktar ýmsar stefnur og áætlanir til að stemma stigu við loftslagsbreytingum af mannavöldum. Fá sveitarfélög á Íslandi hafa sett fram loftslagsstefnu en með þessari rannsókn er stefnumótun sveitarfélaga íloftslagsmálum skoðuð út frá kenningargrunni stefnumótunarfræða. Markmið rannsóknarinnar var að varpa ljósi á stefnumótun í loftslagsmálum innan sveitarfélaga, hvaða hindranir eru í vegi sveitarfélaga þegar kemur að gerð loftslagsstefnu og tengsl sveitarfélaga við opinbera stefnumótun í málaflokknum skoðuð. Þá var leitað svara við því hvaða drifkraftar þurfa að vera til staðar svo sveitarfélög geti innleitt loftslagsstefnu. Hér er um eigindlega tilviksrannsókn að ræða þar sem fjögur sveitarfélög á Íslandi voru skoðuð. Annars vegar voru notuð fyrirliggjandi gögn þessara sveitarfélaga og hins vegar var framkvæmd viðtalsrannsókn við átta fulltrúa þessara sveitarfélaga. Niðurstöður benda til þess að ábyrgð á stefnumótun og innleiðingu stefnu í loftslagsmálum sveitarfélaga sé á hendi fárra aðila innan hvers sveitarfélags og mannauður og fjármagn séu þeir þættir sem skipta mestu máli í innleiðingarferlinu. Efla þarf tengsl innan stofnana og sviða innan sveitarfélaga og ekki síður við ríkið í gegnum Samband íslenskra sveitarfélaga. Aukin fræðsla, fjármagn og mannauður eru lykilþættir við stefnumótun sveitarfélaga í loftslagsmálum en að sama skapi skipta hugarfar og einstaklingsframtak miklu máli. Niðurstöður rannsóknarinnar byggja á viðhorfum takmarkaðs hóps viðmælenda og því er ekki hægt að setja fram alhæfingar á grunni þeirra niðurstaðna.

This research studies the shaping and implementation of climate strategies in selected municipalities in Iceland. The aim of the research is to shed light on strategy-making processes within the municipalities, as well as to explore the obstacles they face in the process. The research examines how the municipalities approach public policymaking on climate issues, as well as exploring the necessary driving forces for municipalities to pass such a climate policy.The research is a qualitative case study, where four municipalities in Iceland were analyzed. In addition to the use of pre-existing data retrieved from the municipalities, interviews with eight representatives were carried out. The results of the research show that only a few persons within each municipality bear the responsibility of climate strategy-making and the implementation, while the most critical factors regarding the implementation process are human and financial resources. Moreover, the relations between different departments in the municipalities need improvements for more efficiency, as well as the relations with the central government, through the Icelandic Association of Local Authorities (SÍS). The most relevant driving forces are particularly mindset, individual initiatives, as well as training, and financial resources. Therefore, in order to strengthen climate policies within Icelandic municipalities, the focus needs to be on more training and additional human and financial resources. The results of this research are based on the perspectives of a small group of interviewees, which means they should not be used as generalizations for all municipalities.