Mörk fjárfestingarheimilda lífeyrissjóða. Heimildir íslenskra lífeyrissjóða til afleiðuviðskipta

Abstract

Takmarkanir á fjárfestingarheimildum íslenskra lífeyrissjóða eru af ýmsum toga og byggjast á mörgum sjónarmiðum. Á meðal takmarkana á fjárfestingarheimildum lífeyrissjóða sem segja má að vafi geti ríkt um eru heimildir lífeyrissjóða til afleiðuviðskipta. Með einu eða öðru móti hafa lífeyrissjóðum verið settar skorður við notkun afleiðna allt frá setningu laga nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða. Þær skorður sem hér um ræðir eru margþættar og hafa verið í mótun allt frá setningu laganna. Þannig þurfa afleiður til að mynda bæði að bera tiltekin viðmið til að lífeyrissjóðum sé heimilt að notast við þær en einnig hefur verið áskilið að þær dragi úr áhættu viðkomandi lífeyrissjóðs. Í ritgerð þessari verður leitast við að veita svör við því hvers vegna heimildir íslenskra lífeyrissjóða til að stunda afleiðuviðskipti eru takmarkaðar, hvað getur talist til afleiðna og hvenær þær geta talist tækar til notkunar af hálfu íslenskra lífeyrissjóða.

Restrictions on the investment activities of icelandic pension funds come in a number of variations and are based on various views. Restrictions on the use of derivatives and associated financial products by icelandic pension funds can give rise to some legal uncertainties. In one way or another, some restrictions on the use of derivatives have been in place since 1997, by virtue of Act no. 129/1997 on mandatory pension insurance and the operation of pension funds. These restrictions are multifaceted and have been in continuous development since the aformentioned act was passed. Accordingly, derivatives that are used by icelandic pension funds have to conform to various rules, amongst which one could mention restrictions on what particular underlying asset a derivative can be based on, in addition to a general requirement that stipulates that derivatives must reduce the risk of the pension fund in question. This thesis will seek to answer why the aforementioned restrictions on investments are in place, what constitutes a derivative under icelandic law, in addition to which parameters a specific derivative has to comply in order to be an allowable investment for icelandic pension funds.