Orðaforði í nútíð og þátíð: Orðaforði og orðskilningur barna í 4. og 7. bekk

Abstract

Íslenska er hið opinbera tungumál Íslands og því er mikilvægt að stuðla að virku viðhaldi hennar og miðla henni áfram til framtíðarkynslóða. Til þess þarf að skoða stöðu íslenskrar tungu hjá börnum. Í þessari rannsókn var skoðaður málþroski barna í 4. og 7. bekk. Reynt var að svara tveimur spurningum; annars vegar hvort munur væri á frammistöðu eintyngdra barna miðað við gögn fyrri ára og hins vegar hvort frammistaða fjöltyngdra barna væri verri en eintyngdra barna. Þátttakendur voru úr sex grunnskólum í Reykjanesbæ og voru prófin Orðalykill og Stöðupróf í íslensku: orðskilningshluti lögð fyrir. Bæði prófin eru stöðluð að íslensku þýði og athuga orðaforða og orðskilning barna. Fyrirlögn prófanna var samfelld og á rafrænu formi. Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu fram á marktækan mun á frammistöðu ein- og fjöltyngdra þátttakenda á báðum málþroskaprófunum. Fjöltyngdir þátttakendur skora að jafnaði lægra en eintyngdir jafnaldrar þeirra. Niðurstöður leiddu einnig í ljós að eintyngdir þátttakendur skoruðu marktækt lægra á báðum prófunum árið 2021, samanborið við gögn fyrri ára. Álykta má að viðmið prófanna árið 2021 séu úrelt vegna kynslóðabreytinga á íslensku máli. Athyglisvert var að sjá hversu erfið prófatriði reyndust þátttakendum og einnig að túlkun sumra orða virtist eiga rætur í ensku. Ótækt er að álykta um orðskilning barna í ár út frá prófum sem stöðluð voru fyrir tæplega tuttugu árum. Áframhaldandi notkun prófanna gæti leitt til óréttmætra ályktana um málþroska barna. Með því að endurstaðla prófin væri hægt að fylgjast nánar með þróun íslenskrar tungu innan menntastofnana landsins.Efnisorð: Orðaforði, Málþroski, Orðalykill, Stöðupróf í orðskilningi, fjöltyngi, LangtímasamanburðurEnska: Vocabulary, Language development, Orðalykill [vocabulary test], Stöðurpróf í orðskilningi [vocabulary test], Multilingualism, Longitudinal data