Recent environmental change as recorded in Godthåbsfjorden sediments, Western Greenland

Abstract

Effects of environmental and climate change are evident from seven sediment cores taken in the Godthåbsfjord, West Greenland. Continuous smear slides taken from these sedimentcores reveal signals of increasing fine mineral grain sizes (very fine silt and clay) andincreasing concentrations of terrestrial organic matter throughout the last decades,especially at locations close to the glacier outlets from the Greenland ice sheet in the eastand at locations taken at intermediate distance between the glacier outlets and the westernfjord outlet at Nuuk, the capital of Greenland. Both signals were interpreted as originatingfrom glacial retreat due to glacial melting (finer grain sizes), and from erosional processesoccurring at newly exposed and more overgrown icefree land surfaces (terrestrial organicmatter). Heavy metal, PAH, and PCB concentration were found at background or slightlyelevated non-polluting levels, apart from polluting concentrations of nickel originatingfrom the local rocks surrounding the Godthåbsfjord. Contaminant patterns in the middleand western parts of the fjord follow the distribution pattern of the fine mineral grain sizesand the terrestrial organic matter concentrations indicating contaminant sources from landdeposits and settlements at Nuuk, Qoornoq, and Kapisillit. Contaminant pattern in theeasternmost sediment core is related to coarse mineral grain sizes (coarse silt and finesand) and the marine organic matter concentration, indicating their sources originatingfrom glacial runoff of air transported contaminant that deposited on the Greenland icesheet. The overall correlation of contaminants with sediment parameters over the lastdecades allows the conclusion that future contaminant scenarios might turn into pollutionscenarios in the Godthåbsfjord sediments if global warming continues to increase thesupply of sediment parameters related to the contaminant distribution, namley fine-grainedand organic matter.

Umhverfis- og loftlagsáhrif eru bersýnileg úr sjö setkjörnum teknum í Góðvonarfirði (d. Godthåbsfjord) á vesturhluta Grænlands. Sýni (e. smear slides) úr setkjörnunum gefa til kynna hlutfallslega aukningu á minnstu kornastærðunum (silt og leir) sem og aukningu á lífrænum efnum upprunnum ofan af landi síðastliðna áratugi. Þetta á sérstaklega við um sýni tekin við jökultungur austur við Grænlandsjökul, og sýnum milli skriðjöklanna og fjarðarmynnis Góðvonarfjarðar við Nuuk. Breytingar í setkjarna eru upprunnin frá hörfandi jökli vegna bráðnunar hans og vegna rofs á berangri sem nýlega hefur komið undan jökli ásamt nýlegri gróðurþekju svæðisins. Þungmálmar, PAH og PCB mældust í litlu magni, að nikkeli undanteknu sem mældist yfir mengunarmörkum en það finnst náttúrulega í bergi umhverfis Góðvonarfjörð. Áhrif þungmálmamengunar í setkjarnasýnum fyrir miðju- og vesturhluta fjarðanna fylgir dreifingu minnstu kornastærða og lífrænum efnum af meginlandinu sem bendir til að uppruni mengunnar eru ættaður úr seti af meginlandinu og frá bæjarkjörnum Nuuk, Qoornoq og Kapisillit. Áhrif þungmálma í setkjörnum frá eystri hlutanum eru upprunnin úr grófari kornastærðum (silt og sandur) og lífrænum efnum úr sjávarvistkerfum, sem benda til uppruna frá loftbornu seti sem safnast hefur á Grænlandsjökli og borist með ísstraumum jökulsins til sjávar. Niðurstöður mælinga benda til mögulegrar þungmálmamengunar í setmyndun Góðvonarfjarðar í framtíðinni vegna hröðunar á setmyndunarferlum af völdum hlýnun jarðar.