Leiðbeinandi matskerfi á yngsta stigi grunnskóla byggt á hæfni- og matsviðmiðum

Abstract

Núgildandi aðalnámskrá tók gildi árið 2011 með tilheyrandi breytingum á námsmati sem áttu eftir að valda kaflaskilum í skólastarfi. Helstu áherslubreytingar fólust í því að kynna til sögunnar hæfniviðmið í stað markmiða í fyrri námskrám. Þau eiga að endurspegla inntak og aðferðir, hvað skal læra og hvernig og tengjast svo matsviðmiðum sem gefa til kynna að hvaða marki þau hafi náðst. Fyrst komu aðeins út matsviðmið fyrir lok 10. bekkjar en það varð ekki fyrr en haustið 2019 sem leiðbeinandi matsviðmið fyrir yngsta stig tóku að birtast. Meginmarkmið þessa verkefnis var að rannsaka námsmat á yngsta stigi grunnskóla í þessu ljósi, þ.e. hvernig unnið væri með hæfniviðmið og matsviðmið, jafnt undir merkjum leiðsagnarmats og lokamats. Einnig var reynt að fá innsýn í skoðanir viðmælenda á núgildandi matskerfi og innleiðingu þess. Rætt var við stjórnendur og kennara í sjö grunnskólum á Íslandi þar sem notast var við snjóboltaúrtak við val á viðmælendum. Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að sátt ríki um hugmyndafræðina sem lá að baki. En þær gefa jafnframt til kynna að skólar hafi ráðist í mikla undirbúningsvinnu við að mæta þessum hugmyndum, hver í sínu horni, en við það hefur myndast ósamræmi milli skóla. Skilningur viðmælenda á leiðbeinandi matsviðmiðum var misjafn og enginn þeirra virtist hafa nýtt sér þau á yngsta stigi með þeim hætti sem aðalnámskrá grunnskóla kveður á um.

The current Icelandic National Curriculum Guide for Compulsory Schools emerged in 2011 with inherent changes which would thoroughly transform the school community regardingassessment practices. The main changes of emphasis involved the introduction of learningoutcomes instead of goals in previous curricula. According to the National Curriculum Guidelearning outcomes reflect what to learn and teach whereas assessment criteria show the¢¢extent to which they have been reached. In the beginning, assessment criteria were onlyintroduced for the end of the 10th grade and it was not until the autumn of 2019 thatsuggested assessment criteria for the younger grades started to emerge. The main objectiveof this paper was to investigate assessment of learning at the youngest level in compulsoryschools. Special emphasis was placed on investigating the use of learning outcomes andassessment criteria, the assessment process during teaching, how results were used andhow they were presented. An effort was also made to gain insight into the interviewees’opinions on the current assessment system and its introduction. School administrators andteachers in seven compulsory schools in Iceland were interviewed, using a snowball sampleto choose the interviewees. The results of the study indicate that as for now there appearsto be satisfaction with the ideology behind the current Curriculum Guide for CompulsorySchools. Schools seem to have set in motion a lot of preparatory work, and according to theresults each in their own corner, which has caused discrepancy between schools.Assessment criteria were used differently by the interviewees involved and none of them seemed to have taken advantage of the suggested assessment criteria for the youngest level pursuant to the Curriculum Guide for Compulsory Schools.