Verðmyndun og flöskuhálsar á húsnæðismarkaði : framboðshlið undir smásjá

Abstract

Húsnæðismarkaðurinn hefur einkennst af miklum verðhækkunum í kjölfar kórónufaraldursins og þeirra aðgerða sem Seðlabanki Íslands réðst í. Mikill eftirspurnarþrýstingur hefur verið til staðar en hlutfall seldra íbúða á yfirverði hefur verið mjög hátt og meðalsölutími íbúða í sögulegu lágmarki. Ýmsir aðilar hafa stigið fram og reynt að leita skýringa á þessum atburðum en ekki eru allir sammála um hvað olli. Í ljósi þess töldu rannsakendur mikilvægt að kanna nánar hvað varð til þess að þessar aðstæður mynduðust. Til þess voru framkvæmd voru djúpviðtöl við aðila með sérfræðiþekkingu sem tengjast húsnæðismarkaðnum beint eða óbeint. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna hvað orsakaði þetta takmarkaða framboð og hvort húsnæðisverð hegðaði sér í takt við efnahagslega grunnþætti. Niðurstöðurnar benda til þess að ekki séu líkur á því að húsnæðisverð hafi hagað sér óeðlilega undanfarið. Greiningar á framboðshliðinni sýna að helstu flöskuhálsar á byggingarmarkaði eru skortur á lóðum, áhrif þéttingarstefnu og mögulegir markaðsbrestir. Stöðuna á húsnæðismarkaðnum má rekja til þátta sem sköpuðu kjöraðstæður fyrir einstaklinga að koma inn á markaðinn á sama tíma og ýmsir flöskuhálsar heftu framboðshliðina.