Upplifun kvenkyns fangavarða á samskiptum sínum við karlkyns fanga

Abstract

Markmið þessarar ritgerðar er að varpa ljósi á samskipti kvenkyns fangavarða við karlkyns fanga með hliðsjón af femínsískum kenningum og hugmyndum um vald. Framkvæmd var eigindleg rannsókn í formi hálfstaðlaðra einstaklings viðtala. Viðtöl voru tekin við fimm kvenkyns fangaverði sem eru starfandi í fangelsum á Íslandi. Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að langoftast upplifa fangaverðirnir að samskipti sín við fangana séu jákvæð. Þær upplifa þó að fangarnir komi öðruvísi fram við þær en karlkyns samstarfsmenn sína. Munurinn á framkomu fanga við kvenkyns og karlkyns fangaverði birtist á tvenna vegu. Í fyrsta lagi upplifa fangaverðirnir að margir karlkyns fangar finni fyrir einhverskonar móðureðli í kvenkyns fangavörðum. Það leiðir til þess að fangar eru rólegri þegar fleiri konur eru á vakt og lenda sjaldnar í átökum við kvenkyns fangaverði en karlkyns fangaverði. Fangarnir leita jafnframt sérstaklega til kvenkyns fangavarða til að tala um tilfinningar sínar. Á hinn bóginn verða kvenkyns fangaverðir fyrir kynferðislegri áreitni frá sumum karlkyns föngum. Þá upplifa þær að sumir fangar beri ekki virðingu fyrir þeim vegna kyns þeirra, neiti að hlusta á þær eða eiga í samskiptum við þær. Samskipti við fanga af erlendum uppruna og fanga sem sitja inni fyrir neyslutengd brot eru erfiðust samkvæmt viðmælendum rannsóknarinnar.

The purpose of this thesis is to shed light on the communication between female correctional officers and male prisoners and to connect them with the theories of feminism and ideas of power. In order to do so the author conducted a qualitative research in the form of semi- structured individual interviews. Five female correctional officers were interviewed all of whom are working in Icelandic prisons. The thesis concluded that more often than not, female correctional officers experience positive communication with male prisoners. However, they feel that male prisoners behave differently around them, compared to their male colleagues. First of all, the female correctional officers feel that many male prisoners perceive them as maternal surrogates. Because of that, male prisoners tend to be more relaxed when there are more female correctional officers present and they are less likely to attack female correctional officers. Male prisoners also often seek female correctional officers to talk about their feelings. On the other hand, female correctional officers do become victims of sexual harassment from some of the male prisoners. Female correctional officers also experience that some of the male prisoners don ́t respect them because of their gender, they don‘t listen to them or have any communication with them. Communication with foreign prisoners and prisoners with narcotic related crimes are the most difficult ones according to those who were interviewed.