Hæfishroki : í íslenska samfélaginu

Abstract

Ritgerð þessi er unnin til B.Ed.-prófs á grunnskólakjörsviði kennaradeildar Háskólans á Akureyri, vorið 2022. Ritgerðin er heimildarritgerð sem sækir heimildirnar úr skýrslum, bókum, rannsóknum, lokaverkefnum, kvikmyndum og fleiru. Í ritgerðinni verður fjallað um hvað fötlun er og hvernig skilgreining á orðinu er mismunandi frá sjónarhornum læknis- og félagsfræðinnar. Hæfishroki er ítarlega skilgreindur, hvernig hann birtist og hverjar afleiðingar hans eru. Megimál rigerðarinnar fjallar um hæfishroka (e. ableism) gagnvart fötluðum einstaklingum eins og hann birtist í íslensku samfélagi á ýmsum sviðum s.s. aðgengi, íþróttum, bókmenntum, fjölmiðlum, sjónvarpsefni, tónlist og málfari. Hæfishroki er hugtak sem felur í sér þá mismunun sem fatlaðir einsatklingar verða fyrir á lífsleiðinni. Hugtakið á líka við þá mismunum sem aðrir upplifa s.s. á milli kynja, kynþátta o.fl. en það í þessari ritgerð verður einungis fjallað um þann hæfishroka sem fatlaðir einstaklingar upplifa.Niðurstöður ritgerðarinnar eru þær að mikill hæfishroki ríkir á Íslandi á ýmsum sviðum og stafar það að mikilli fáfræði sem ríkir í samfélaginu á því hvað fötlun er. Sú fáfræði gæti stafað af birtingarmyndum fatlaðra einstaklinga og skorti á fræðslu í skólakerfinu um hvað fötlun er.

This paper is a final project towards a B.Ed. degree at the Factulty of Education at the University of Akureyri, spring 2022. This paper is a sources essay, the sources stem of movies, studys, books etc. In the begining of this paper disability is explained and the differenses between the definition of medical and sociollocal meaning of the word disability. Albeism and the consequences of albeism are addressed. This paper adressis ableism in sports, movies, media, tv-shows, music and language use in Icelandic culture.Ableism is a concept that includes the differences that people with disabilities experience troughout their lives. The term also refers to the differences that others experince for example between the sexes, races, etc. This paper will only talk about the experence on ableism of people with disabilities.The results of the dissertation were that there is a great deal of albeism in Iceland in various places and it is because of the ignorance thet prevails in the society of what disability is. The ignorance could stem from the manifestation of disabled individuals and the lack of education in the school system about what disability is.