Feður og fæðingarorlof: samanburður á Íslandi, Þýskalandi og Bretlandi

Abstract

Sú hugmynd að feður eigi jafnan rétt og mæður á töku fæðingarorlofs hefur ekki alltaf þótt sjálfsögð þrátt fyrir að í dag sé staðan önnur. Með tilkomu aukins réttar feðra til orlofstöku eiga börn nú möguleika á því að umgangast báða foreldra sína á sama hátt á fyrstu stigum lífsins og feður á því að mynda ómetanleg tengsl við þau. Í ljósi þeirra breytinga sem flest vestræn samfélög hafa gengið í gegnum á undanförnum áratugum er gerð sú krafa að báðir foreldrar deili með sér verkum innan og utan heimilisins. Hafa stjórnvöld þurft að gera breytingar á lögum um fæðingarorlof í því samhengi en þau þrjú lönd sem voru tekin fyrir hafa hvert fyrir sig farið ólíkar leiðir þegar kemur að þessum málaflokki. Til umföllunar var þróun fæðingarorlofslöggjafar í Þýskalandi, Bretlandi og á Íslandi með réttindi feðra að leiðarljósi. Helstu niðurstöður voru þær að löndin eru mislangt komin í þróun lagana þegar kemur að jöfnum tækifærum kynjanna þrátt fyrir að viðhorf feðra til orlofstöku séu svipuð í öllum löndunum. Fjárhagslegir þættir virðast ráða hvað mestu, bæði hjá stjórnvöldum en einnig hjá feðrunum sjálfum og í ljósi óvissu á þeim sviðum verður athyglisvert að velta fyrir sér þróun mála.