is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Heilbrigðisvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Heilbrigðisvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: https://hdl.handle.net/1946/43373

Titill: 
  • Titill er á ensku Acute abdominal operations due to abdominal injury in Landspitali - The National University Hospital of Iceland 1997-2017
  • Bráðar kviðarholsaðgerðir í kjölfar kviðarholsáverka á Landspítala 1997-2017
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Útdráttur er á ensku

    Introduction: Acute abdominal injuries are most often caused by high-energy trauma and are either blunt, e.g. motor vehicle accidents, or penetrating, e.g. stab wounds. Upon arrival to the hospital, an unstable patient should undergo acute surgery. Worldwide, trauma is a leading cause of morbidity and mortality, especially in young people, where road traffic injuries and suicide are the two leading causes. This is a descriptive retrospective cohort study involving all patients who underwent an acute abdominal operation due to abdominal injury in a 21-year period with the aims of describing the incidence of abdominal injuries requiring surgery, the causes and nature of the injuries, use of diagnostic imaging and interventional radiology and patient outcomes.
    Materials and methods: Data from 109 patients was collected from medical records from Landspitali – The National University Hospital of Iceland by operational and diagnostic codes. 61 patients (56%) met the inclusion criteria. Main causes for exclusion were operations for reasons other than abdominal trauma, operations on children, or inaccuracies in medical coding. The 21-year research period was divided into two periods, 1997-2006 and 2007-2017. Descriptive analysis of the data was performed and periods compared using Chi-squared test, Fisher’s Exact test, or Student’s T-test as appropriate.
    Results: Mean age was 40 years, mostly males (82%) and Icelandic citizens (90%). Most operations were laparotomies (87%), other were done laparoscopically, with no significant difference between study periods. Injuries were categorised as blunt (54%) or penetrating (46%). The most common cause of injury was motor vehicle accidents (43%), then stab wounds (30%). Gunshot wounds (8%) and falls (5%) were less common. 20% of injuries were caused by self-harm. Differences in causes between study periods were statistically insignificant. The most commonly injured sites were the abdominal wall (48%), mesentery (36%) and spleen (36%). A majority of patients (79%) underwent a pre-operative CT scan. FAST increased between study periods (p=0.0004). 7% underwent radiologic interventions (stent or embolization). The mortality rate was low (3.4%). One patient died during surgery and one patient died 17 days after admission. 75% of patients were admitted to ICU with a median stay of 2 days. The median hospital stay was 13.5 days. Most patients were discharged home (50%) or were discharged to another medical institution or rehabilitation center (40%).
    Conclusions: The incidence, causes and nature of abdominal injuries did not significantly change between study periods. The number of patients with foreign citizenship who underwent operation due to abdominal injuries did not increase despite an increase in the number of tourists in Iceland during the research period. The increased use of FAST in the emergency department has not led to decreased use of CT pre-operatively which is different from results of foreign studies.

  • Inngangur: Bráðir kviðarholsáverkar sjást oftast í tengslum við háorkuáverka og eru ýmist sljóir, t.d. bílslys, eða skarpir, t.d. hnífstunga. Ef sjúklingur er í óstöðugu ástandi við komu á spítala þarf oftast bráðaaðgerð. Á heimsvísu eiga fjöláverkar stóran þátt í dánartíðni, sérstaklega ungs fólks, þar sem umferðarslys og sjálfsvíg eru algengustu orsakir. Rannsóknin er lýsandi afturskyggn gagnarannsókn á þeim sjúklingum sem gengust undir bráða kviðarholsaðgerð í kjölfar kviðarholsáverka á Landspítala á 21 árs tímabili með þau markmið að lýsa nýgengi, ástæðum og eðli áverka, notkun myndrannsókna og myndstýrðra inngripa og afdrifum sjúklinga.
    Efniviður og aðferðir: Gögnum 109 einstaklinga var aflað úr sjúkraskrám Landspítala eftir aðgerðar- og greiningarkóðum. 61 einstaklingur (56%) uppfyllti inngangsskilyrði en ástæður fyrir útilokun úr rannsókninni voru að bráðaaðgerð var ekki vegna kviðarholsáverka, aðgerðir voru á börnum eða rangt kóðaðar í sjúkraskrá. Rannsóknartímabilinu var skipt í tvennt, 1997-2006 og 2007-2017. Við greiningu gagna var lýsandi tölfræði reiknuð og notuð t-próf, kí-kvaðrat próf og sambærilegar aðferðir til að bera saman tímabil.
    Niðurstöður: Meðalaldur sjúklinga var 40 ár, flestir voru karlar (82%) og íslenskir ríkisborgarar (90%). Algengastar voru opnar kviðarholsaðgerðir (87%), aðrar gerðar í kviðsjá, en ekki var marktækur munur milli tímabila. Áverkar voru til helminga sljóir (54%) og skarpir (46%). Flestir áverkar orsökuðust af bílslysum (43%) og hnífstungum (30%). Skotáverkar (8%) og föll (5%) voru sjaldgæfari. Aðrar orsakir áverka, eins og snjóflóð, voru 15%. 20% áverka voru í sjálfskaðandi tilgangi. Ekki var munur á orsökum milli tímabila. Algengustu staðir sem urðu fyrir skaða voru kviðveggurinn (48%), garnahengi (36%) og milta (36%). Flestir (79%) fóru í tölvusneiðmynd fyrir aðgerð. Tíðni áverkaómunar (FAST, focused assessment with sonography for trauma) jókst milli tímabila, úr 6% í 47% (p=0,0004). 7% sjúklinga undirgekkst æðainngrip (2 stoðnet (stent) í ósæð og 2 hnoðrar (embolization) í milta og grindarholsæðar). Dánartíðni var lág (2 af 59, 3,4%). Einn sjúklingur lést í aðgerð og einn 17 dögum eftir innlögn. 75% fór á gjörgæslu. Miðgildi spítaladvalar var 13,5 dagur og 2 dagar á gjörgæslu. Flestir útskrifuðust heim (50%) eða á aðra sjúkrastofnun eða í endurhæfingu (40%).
    Ályktanir: Nýgengi, orsakir og eðli bráðra kviðarholsáverka breyttust ekki marktækt á rannsóknartímabilinu. Sjúklingum með erlent ríkisfang sem undirgengust aðgerð í kjölfar kviðarholsáverka fjölgaði ekki þrátt fyrir aukinn fjölda ferðamanna á Íslandi. Aukin tíðni áverkaómunar við komu á bráðamóttöku hefur ekki leitt til minni notkunar tölvusneiðmynda fyrir aðgerð sem er ólíkt niðurstöðum erlendra rannsókna.

Samþykkt: 
  • 1.2.2023
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/43373


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Yfirlysing_Skemman_AG_010223.pdf297.28 kBLokaðurYfirlýsingPDF
Mastersthesis_AG_Skemman_080223.pdf998.04 kBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna