Áhrif stýrivaxtabreytinga á húsnæðismarkað

Abstract

Hækkun Stýrivaxta hefur verið mikið hitamál í samfélaginu síðustu mánuði í kjölfar hækkandi verðbólgu. Í ritgerðinni voru könnuð áhrif stýrivaxtabreytinga á hina ýmsu liði húsnæðismarkaðarins. Fyrst var Seðlabankinn skoðaður og hin ýmsu stjórntæki sem peningastefnunefnd getur beitt til þess að ná settum markmiðum í peningamálum. Með þeim hefur Seðlabankinn áhrif á vexti á skammtíma- og langtímalánum, eignaverð, lausafé, peningamagn í umferð, framboð, eftirspurn og kostnað lána í íslensku efnahagslífi. Greind var neikvæð fylgni húsnæðisverðs og stýrivaxtabreytinga og hversu afdrifarík áhrifin verða í ljósi framboðs og eftirspurnar húsnæðis. Enn fremur áhrif stýrivaxtabreytinga á leigumarkað, leiguverð, ákvarðanir leigusala, leigutaka og framboð og eftirspurn leiguhúsnæðis. Einnig voru skoðuð áhrif stýrivaxtabreytinga á vexti í boði á lánamarkaði sem hafa víðtæk áhrif á húsnæðismarkaðinn. Greiðslubyrði lána stýrist af vöxtum og hafa þar af leiðandi veruleg áhrif á aðgang almennings að húsnæði. Ýmsir lánamöguleikar eru í boði en stýrivextir hafa áhrif á greiðslubyrði þeirra og val almennings á lánaformum. Að lokum var litið til áhrifa stýrivaxtabreytinga á húsnæðisverð á Íslandi og í nágrannaþjóðum. Almennt sýnir þessi ritgerð hvaða áhrif stýrivaxtabreytingar hafa á helstu liði húsnæðismarkaðarins. Borin voru saman áhrif stýrivaxtabreytinga á íslenska húsnæðismarkaðnum í samanburði við Danmörku og Svíþjóð. Ritgerðin sýnir fram á að stýrivaxtabreytingar séu mikilvægur áhrifaþáttur á húsnæðismarkað.Lykilorð: Húsnæðismarkaðurinn, stýrivextir, Seðlabanki Íslands, stjórntæki peningastefnu, húsnæðisverð, leigumarkaður, lán, greiðslubyrði