Tíðni eðlilegra fæðinga eftir sameiningu fæðingardeilda á Landspítala Afturvirk ferilrannsókn á langtímaáhrifum fyrirbyggjandi aðgerða

Abstract

Bakgrunnur: Tíðni eðlilegra fæðinga jókst marktækt eftir sameiningu fæðingardeilda Landspítala árið 2014 en samhliða sameiningu var gripið til fyrirbyggjandi mótvægisaðgerða til að vernda eðlilegar fæðingar. Í framhaldinu vöknuðu spurningar um hvort jákvæð áhrif aðgerðanna væru langvarandi og hvort það hafi tekist að standa vörð um eðlilegar fæðingar þegar lengra væri liðið frá sameiningu.Tilgangur: Markmið rannsóknarinnar var að skoða tíðni eðlilegra fæðinga, fæðingarinngripa og fylgikvilla fæðinga á Landspítala á þremur tímabilum fyrir og eftir sameiningu fæðingardeilda, ásamt því að skoða hvort sá árangur sem náðist stuttu eftir sameiningu deilda væri enn til staðar að lengri tíma liðnum. Tilgangur rannsóknarinnar var að styðja við áframhaldandi þróun fæðingarþjónustu sem stuðlar að eðlilegum fæðingum. ¬Aðferðir: Rannsókn þessi er afturvirk ferilrannsókn á gögnum úr rafrænni fæðingarskrá. Þýðið var allar konur sem fæddu einbura við ≥22 vikna meðgöngu á fæðingardeildum Landspítala á þremur tveggja ára tímabilum, 2012–2013, 2015–2016 og 2018–2019. Unnin var lýsandi tölfræði með kí–kvaðratprófum og t–prófum. Leiðrétt var fyrir áhrifabreytum með lógistískri aðhvarfsgreiningu á aðalútkomubreytum.Niðurstöður: Alls fæddu 17.147 konur einbura sína á fæðingardeildum Landspítala á rannsóknartímanum. Tíðni eðlilegra fæðinga, mögulega með belgjarofi og eðlilegra fæðinga án belgjarofs jókst marktækt á Landspítala á rannsóknartímabilinu þegar leiðrétt var fyrir áhrifabreytum. Marktækur munur var á tíðni fæðingarinngripa. Það dró marktækt úr tíðni belgjarofs og hríðaörvunar með oxýtósíni en tíðni spangarklippinga og utanbastsdeyfinga jókst marktækt á tímabilinu 4–5 árum eftir sameiningu. Marktækt lægri tíðni var á innlögnum á vökudeild og lágum Apgar–stigum 4–5 árum eftir sameiningu, borið saman við tímabilið fyrir sameiningu.Ályktanir: Niðurstöður þessarar rannsóknar gefa til kynna að hægt sé að standa vörð um eðlilegar fæðingar á þverfræðilegum fæðingardeildum með markvissum aðgerðum, en möguleiki er á að áhrif áhættuumhverfis séu þó farin að láta á sér kræla að nýju. Halda þarf markmiðum sameiningar á lofti og bregðast við neikvæðum áhrifum frá áhættuumhverfi.Lykilorð: eðlileg fæðing, þverfræðilegar fæðingardeildir, útkoma fæðingar, ljósmóðurfræði