Illgresi og óvelkomnar plöntur : staðsetning, samhengi og markmið

Abstract

Sýn okkar mannfólksins á plöntur litast af ýmsum vísindalegum skilgreiningum en einnig hugarfarslegum flokkunarkerfum. Illgresi er hugtak sem flestir þekkja og á að lýsa þeim plöntutegundum sem er óeftirsóknarverðar og jafnvel pirrandi. Illgresi eru engu að síður fjölbreyttur hópur plantna, með mismunandi eiginleika, og þegar rætt er um illgresi er mikilvægt að huga að staðsetningu þess, samhengi og hver markmiðin eru. Er illgresi mögulega plöntur á röngum stað? Eða er sjónarhorn mannsins á umhverfi sitt, og þar með talið á illgresi, of þröngt og mannhverft? Í ritgerðinni er fjallað um illgresi almennt, orðræðuna í kringum það og hvernig hin óformlegu flokkunarkerfi manna setja plöntur í ákveðna hópa, þaðan sem þær fá gildi sitt. Illgresi er þá einnig skoðað út frá líffræðilegum fjölbreytileika, sögu flóru Íslands og rýnt í samband manna og illgresis gegnum áranna rás. Eins er illgresi skoðað út frá kenningum mannfræðingsins Mary Douglas, um hluti á röngum stað. Að lokum er kastljósinu beint að ólíkum verkefnum hönnuða sem vinna með illgresi og því velt upp hvort ný tækifæri séu að opnast í dag varðandi frekari notkun á þessum fjölbreytta hópi plantna.