Upplýsingaskylda vegna innherjaupplýsinga á heildsöluorkumarkaði

Abstract

Markmið þessarar ritgerðar er að varpa ljósi upplýsingaskyldu innherjaupplýsinga á heildsöluorkumarkaði og gera samanburð við hliðstæða upplýsingaskyldu á verðbréfamarkaði. Raforka er ein af grunninnviðum samfélagsins, en örar breytingar á raforkulöggjöf á undanförnum áratugum hafa orðið til þess að markaðsaðilar á heildsöluorkumarkaði stunda gjarnan viðskipti með fjármálagerninga samhliða starfsemi sinni til að tryggja sig fyrir tíðum breytingum í verðþróun raforku. Vegna tengsla heildsöluorkumarkaða og verðbréfamarkaða hafa því raforkuviðskipti verðmyndandi áhrif á verðbréfamörkuðum. Í ritgerðinni er gerð grein fyrir réttarheimildum evrópuréttarins og vægi þeirra að íslenskum rétti. Því næst sögulegri þróun á evrópsku regluverki fjármálamarkaða og orkumarkaða undanfarna áratugi til að endurspegla hvers vegna löggjöfinni var komið á fót. Fjallað er um sérstöðu Íslands í orkumálum og hvers vegna íslenska ríkið nýtur undanþágu frá ákveðnum atriðum í evrópskri orkumálalöggjöf. Á verðbréfamarkaði er MAR ætlað að tryggja heilleika og gagnsæi í viðskiptum með fjármálagerninga en vegna verðmyndandi áhrifa raforkuviðskipta á verðbréfamörkuðum var REMIT lögfest til að tryggja hliðstæðar reglur í viðskiptum á heildsöluorkumarkaði. REMIT hefur aftur á móti ekki verið innleitt í íslenskan rétt, ólíkt MAR. Tekist er á við að útskýra gildissvið og samspil reglugerðanna en um flókin og yfirgripsmikil réttarsvið er að ræða. Fjallað er um hvaða eiginleika upplýsingar hafa til þess að teljast innherjaupplýsingar samkvæmt reglugerðunum. Einnig hvernig ber að birta slíkar upplýsingar opinberlega. Vikið er að upplýsingaskyldu innherjaupplýsinga á íslenskum heildsöluorkumarkaði og þau atriði sem krefjast úrbóta. Niðurstöður benda til að upplýsingaskylda innherjaupplýsinga er að meginstefnu hliðstæð á verðbréfamörkuðum og heildsöluorkumörkðum. Skilsmunur felst fyrst og fremst í gildissviði reglugerðanna og þeirri staðreynd að REMIT var lögfest að fyrirmynd MAR með aðlögun að séreinkennum raforkuviðskipta. Þar sem REMIT er nýlegt regluverk og við túlkun þess vísast gjarnan til framkvæmdar á verðbréfamörkuðum, í bæði dómaframkvæmd og lögskýringargögnum. Þá er komist að þeirri niðurstöðu að úrbætur á íslensku raforkulögunum eru aðkallandi til þess að tryggja heilleika og gagnsæi í raforkuviðskiptum.

The objective of this thesis is to highlight the obligation to disclose inside information in the wholesale energy market, compared to analogous obligations in the financial market. Electricity is one of the fundamental infrastructures of society. However, in recent decades electricity trading has developed exponentially and the changes have coerced wholesale energy market participants to use hedge instruments as a risk management towards rapid fluctuations in energy prices. Thus, the wholesale energy market encompasses both commodity markets and derivative markets, resulting in the price formation in both sectors being interlinked. This thesis discusses European legal sources and its importance to Icelandic law. Along with the development of the European rules surrounding financial markets and energy markets. Iceland’s unique position in energy affairs is discussed to explain why Iceland enjoys exemptions from certain matters in European energy legislation. In the securities market, MAR is intended to ensure integrity and transparency in transactions with financial instruments. However, due to the price-making effect of electricity transactions on securities markets, REMIT was enacted to ensure similar rules in transactions on the wholesale energy market. REMIT, on the other hand has not been implemented in Icelandic law, unlike MAR. The scope and interaction of the regulations is explained; however, these are complicated and comprehensive areas of law. Moreover, it is discussed what characteristics information must have to be considered inside information and how should such information be made public. Alongside the disclosure obligation of inside information on the Icelandic wholesale energy market and the areas that require improvement. In conclusion, the obligation to disclose inside information is relatively similar in securities markets and wholesale energy markets. However, the differences lie primarily in the scope of the regulations and that REMIT was based on MAR, with adaptation to specific characteristics of electricity transactions. Since REMIT is recent, when interpreted in case law and explanatory documents, reference is often made to implementation on the securities market. Furthermore, the Icelandic Electricity Act calls for improvements to ensure integrity and transparency on the electricity market.