,,Ég hugsa stundum á ég kannski bara vera ein, hentar mér að vera í sambandi?''. Áhrif ADHD á parasambönd fullorðinna einstaklinga

Abstract

Athyglisbrestur með ofvirkni (e. attention deficit hyperactivity disorder; hér eftir ADHD) er taugaþroskaröskun sem kemur oftast snemma fram og getur haft víðtæk áhrif á daglegt líf. Það var þó ekki fyrr en í lok síðustu aldar sem menn fóru að velta því upp að fullorðnir gætu mögulega verið með röskunina jafnt sem börn. Umræðan um ADHD hefur færst í aukana undanfarin ár sem hefur sýnt hve hamlandi röskunin getur verið. Meginmarkmið þessarar ritgerðar var að kanna hvaða áhrif ADHD meðal fullorðinna einstaklinga hefur á parasambönd þeirra og jafnframt að varpa ljósi á helstu áskoranir í slíkum parasamböndum með tilliti til samskipta og verkaskiptingar heimilisins. Tilgangur rannsóknarinnar var að reyna að fanga upplifun og reynslu fullorðinna einstaklinga með ADHD af parasamböndum þeirra í þeirri viðleitni að stuðla að aukinni samfélagslegri vitund um þessa taugaþroskaröskun. Við framkvæmd rannsóknarinnar var notast við eigindlega rannsóknaraðferð og stuðst við tilgangsúrtak við val á þátttakendum. Gagna var aflað með hálfstöðluðum viðtölum í ágúst og september 2023 við tíu fullorðna einstaklinga sem áttu það sameiginlegt að vera greindir með ADHD, hafa verið eða vera í parasambandi og búa eða hafa búið með maka. Þátttakendurnir voru þrír karlmenn og sjö konur á aldrinum 25 til 37 ára. Niðurstöður rannsóknarinnar undirstrika mikilvægi snemmtækrar íhlutunar ásamt viðeigandi fræðslu um áhrif ADHD á samskipti og náin sambönd er einstaklingur fær greiningu við ADHD. Meirihluti viðmælenda fékk ekki greiningu fyrr en á fullorðinsaldri sem átti eftir að hafa mótandi áhrif á sjálfsmynd þeirra sem og náin sambönd.Lykilorð: ADHD, fullorðnir með ADHD, parasambönd, verkaskipting heimilisins

Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is neurodevelopmental disorder which usually occurs in childhood and can have a major impact on daily life. It wasn‘t until the end of the last century that poeple began to think that adults could possibly have the disorder as well as children. In recent years the knowledge about ADHD has increased which has shown how afflictive such disorder can be. The researcher‘s main aim of the study was to investigate the effects of ADHD among adults on their romantic relationships. The aim was also to shed light on the main challenges in such relationships in terms of communication and the division of household labor. The purpose of the study was to reveal the experiences of adults with ADHD on their romantic relationships in attempt to improve social awareness of the neurodevelopmental disored. The research method was qualitative and in the selection of interviewees a purposive sampling method was used. In August and September 2023 data were collected through semi-structured interviews with ten adults who had in common to be diagnosed with ADHD, have been or are in a relationships and live or have lived with their partner. The interviewees were three men and seven women between the ages of 25-37. The results of the study underline the importance of early intervention and appropriate instruction about the effects of ADHD on communication and relationships when a person is diagnosed with ADHD. The majority of interviewees did not receive a diagnosis until aduldthood, wich had a formative effect on their identity as well as their relationships. Keywords: ADHD, adults with ADHD, romantic relationships, division of household labor