Upplýsingaréttur aðila máls í ráðningarmálum hjá hinu opinbera

Abstract

Upplýsingaréttur aðila máls er mikilvæg grundvallarregla í stjórnsýslurétti og ein forsenda þess að aðilar geti gætt réttar síns í hvívetna og notið andmælaréttar. Þessi regla er sérstaklega brýn í ráðningarmálum hjá hinu opinbera, þar sem álitamálið er afkoma manna og lífskjör. Ráðningarmál geta verið umfangsmikil, mikið af gögnum geta safnast upp og margir umsækjendur eru yfirleitt um hvert starf. Það er því brýnt að greina frá því hverjir eru aðilar ráðningarmála og njóta á þeim grundvelli upplýsingaréttar samkvæmt stjórnsýslulögum nr. 37/1993. Þá er einnig mikilvægt að það liggi fyrir hvaða gögn og upplýsingar eru undirorpnar upplýsingarétti og hvenær má beita undantekningarreglum laganna og undanskilja gögn og upplýsingar frá upplýsingarétti aðila. Við skoðun á framkvæmd umboðsmanns Alþingis kemur í ljós að stjórnvöld hafa í allmörgum tilvikum takmarkað upplýsingarétt aðila máls án þess að hafa til þess fullnægjandi heimild í lögum. Það er ámælisverð framkvæmd enda hafa aðilar máls talsverða hagsmuni af því að fá þessum rétti sínum fullnægt, eins og rakið verður í þessari ritgerð. Það er því afar mikilvægt að stjórnvöld leggi sérstakt mat á hvert einasta mál og hvert einasta skjal.Markmið ritgerðarinnar er að rýna í það regluverk sem gildir um upplýsingarétt aðila máls í ráðningarmálum, kanna hvernig aðild er háttað í slíkum málum og að hvaða leyti er hægt að undanþiggja gögn og upplýsingar upplýsingarétti.