Jarðvegur og kolefnisbinding greniskógar 50 árum eftir gróðursetningu á graslendi

Abstract

Víða um heim er unnið að mótvægisaðgerðum gegn loftslagsbreytingum með því að auka kolefnisbindingu og með því ná til baka hluta af því CO2 sem losaður hefur verið út í andrúmsloftið með bruna jarðefnaeldsneytis og skógareyðingu. Nýskógrækt er ein af þeim aðgerðum sem beitt er til að binda kolefni. Nýlega hafa verið settar fram tilgátur hér á landi um að nýskógrækt á graslendi geti mögulega leitt til minnkunar á kolefnisforða vegna neikvæðra áhrifa á kolefnisforða jarðvegs. Hafa þessar tilgátur byggt á ákveðnum erlendum rannsóknum sem hafa sumar sýnt að kolefnisforði jarðvegs getur mögulega minnkað eða að minnsta kosti ekki aukist í kjölfar nýskógræktar á graslendi. Hér á landi hafa einungis birst tvær rannsóknir á breytingum á heildar kolefnisforða vistkerfisins í kjölfar nýskógræktar á graslendi.Markmið þessarar rannsóknar var að meta breytingar á jarðvegsbyggingu, jarðvegsefnafræði og kolefnisforðum ofan- og neðanjarðar 50 árum eftir að sitkagreniræktun hófst á graslendi á Reykjum í Ölfusi. Til samanburðar var notað nærliggjandi óbeitt graslendi og einungis horft til efstu 10 cm jarðvegsins.Helstu niðurstöður voru að það var enginn marktækur munur á rúmþyngd né N% milli landgerðanna, en bæði C/N hlutfall og C% í jarðveginum hækkaði marktækt. Einnig súrnaði yfirborðslag jarðvegsins marktækt í kjölfar nýskógræktarinnar, en náði ekki niður fyrir pH 5 sem er það stig sem viðkvæmustu jarðvegslífverur fara að hljóta skaða af. Heildarkolefnisforði í öllu vistkerfinu var marktækt mun meiri í skóginum og munaði þar mest um aukningu í kolefnisforða í lífmassa ofan- og neðanjarðar, en heildarmagn í jarðvegi jókst einnig marktækt í skóginum. Meðal árleg binding á CO2 í öllu skógarvistkerfinu nam 9,7 t CO2/ha á ári og þar af nam meðal árleg binding í neðanjarðar lífmassa og lífrænu efni í efstu 10 cm jarðvegsins 2,7 t CO2/ha á ári.Það er annmarki á þessari rannsókn að hún náði einungis niður á 10 cm dýpi í steinefnajarðvegi. Gera þarf fleiri rannsóknir á nýskógrækt á graslendi, þar sem mælingar á kolefnisforðum vistkerfisins ná lengra niður í jarðvegsniðin.