Samanburður á skotvopnalöggjöf í löndum og afleiðingar hennar : er þörf að herða núverandi löggjöf?

Abstract

Skotvopnaátök eru mjög alvarlegt vandamál víða um heim sem hafa skaðleg áhrif á allt samfélagið. Fjallað verður um fjögur atriði sem geta haft áhrif á beitingu skotvopna í ólöglegum tilgangi en til þess þarf skilning á skotvopnalögum, menningu, pólitískum og efnahagslegum málum. Viðhorf fræðimanna og samfélagsins um hvort þörf sé á að endurskoða skotvopnalöggjöfina eru á ólík á þessu sviði. Niðurstöður sem birtast hér endurspegla hræðslu almennings við stríð og átök á síðastliðnum árum. Stærsta vandamálið á þessu sviði er svartur markaður og smyglleiðir á Íslandi, Póllandi, Bretlandi og Kanada sem verður fjallað um í þessari ritgerð og skotvopn sem eru í röngum höndum. Meirihluti glæpamanna sem fremja fjöldaskotárásir eru einstaklingar með geðræn vandamál. Sem dæmi má taka Breivik málið (Noregur) og Davison (Bretland). Því hafa mörg lönd tekið þá afstöðu að gera kröfur til umsækjenda skotvopnaleyfa um sálfræði- og/eða læknisskoðun til að koma í veg fyrir skotárásir í framtíðinni. Lönd sem hafa nýlega sett þessi lög, eins og Bretland, sjá fækkun skotvopna- og haglabyssuleyfa. Því má draga þá ályktun að markmiðinu hafi að einhverju leyti verið náð, en vandamálið er þó enn til staðar. Á undanförnum árum hefur átt sér stað fjölgun á vopnaútköllum hjá íslenskri lögreglu þar sem yfir 62% allra vopna sem sérsveitin hafi verið kölluð út eru vegna eggvopna/stunguvopna, en lítil hluti útkalla tengdist skotvopnum (<1/3). Óljóst er hver þróunin á Íslandi mun verða á næstum árum, vafi leikur einnig á vegferð annara landa.Niðurstöður ritgerðarinnar sýna að ekki sé alltaf nauðsynlegt að gjörbreyta skotvopnalöggjöf heldur einungis sumum þáttum hennar.

Firearms conflict is a very serious problem in many parts of the world that has a detrimental effect on society as a whole. The four issues that affect the public will be discussed, but this requires and understanding of firearms laws, culture, political and economic issues. The attitudes of academics and society differ in this area as to whether there is a need to revise the firearms legislation. The results provided here reflect the public's fear of war and conflict in recent years. The biggest problem in this area is the black market, smuggling routes in Iceland, Poland, United Kingdom and Canada which will be discussed in this essay, and firearms that are in the wrong hands. The majority of criminals who commit mass shootings are individuals with mental health problems. Examples include the Breivik case (Norway) and Davison (Great Britain). Therefore, many countries have taken the position of making demands on applicants for psychological and/or medical examinations in order to prevent a large number of shootings in the future. Countries that have recently enacted these laws, such as the UK, are experiencing a decline in the number of firearms and shotgun licenses. Therefore, it can be concluded that the goal has been achieved, but the problem is still there. In recent years, there has been an increase in the number of calls for weapons by the Icelandic police, where over 62% of all weapons that the special forces have been called out for are stun guns or stab weapons. A small part of the calls have been related to firearms (<1/3). Because it is not clear where Iceland will be heading in the next few years, the same can be said about other countries.The results of the thesis show that necessity does not always require a complete change in firearms legislation, just some aspects of it.