Gefðu íslensku rými: Hafa útlendingar svigrúm til að læra íslensku?

Abstract

Þessi ritgerð snýst um varðveislu íslenskunnar, áhrif útlendinganna á hana og hvort íslensk málstefna geri nóg fyrir útlendinga til að læra íslensku eða ekki. Málefni um varðveislu íslenskunnar og betri aðlögun innflytjenda að tungunni með bættri íslenskukennslu hafa verið mikið til umræðu í fjölmiðlum og í samfélaginu undanfarin ár en samt er allt of lítið gert til að hjálpa innflytjendum að tala, lesa og skrifa íslensku. Að læra nýtt tungumál er ekki bara spurning um að lifa af, það er meira að segja ekki bara tæki til að hafa samskipti, tungumál endurspeglar sjálfsmynd þess sem talar. Það er langt og oft erfitt ferðalag sem hefur gríðarleg áhrif á og breytir sjálfsmynd málnemans og ætti að gerast með stuðningi innfæddra.Til viðbótar þessu má spyrja af hverju það sé mikilvægt fyrir útlendinga að læra íslensku? Væri ekki auðveldara að komast bara af með ensku? Þvert á móti, ef íslenska er tungumál sem vert er að varðveita, að minnsta kosti í þágu íslensku þjóðarinnar, gæti þá kennsla útlendinga ekki verið ein leiðin til þess?Í fyrsta hluta ritgerðarinnar er fjallað um hvata í tileinkun annars máls og áhrif ensku á ferli hvatatengds tungumálanáms í íslensku málsamfélagi. Annar hluti ritgerðarinnar snýst um enskunotkun á Íslandi, og muninn á milli ílags og frálags í enskukunnáttu Íslendinga. Síðast en ekki síst er fjallað um breytingu á tungumálavistfræði (e. linguistic ecology) Íslands og sjálfsmyndarbreytingar í þriðja hluta.