Eftirfylgd geðrofslyfjameðferðar : fylgni við klínískar leiðbeiningar á göngudeild geðdeildar Sjúkrahússins á Akureyri

Abstract

Tilgangur og markmið: Að leggja mat á hvort klínískum leiðbeiningum um eftirfylgd geðrofslyfja sé sinnt á göngudeild geðdeildar á Sjúkrahúsinu á Akureyri (SAk).Fræðilegur bakgrunnur: Einstaklingar sem glíma við langvinnan og alvarlegan geðrænan vanda lifa að meðaltali 10-25 árum styttra en almenningur vegna heilsufars- og félagslegra aðstæðna. Geðrofslyfjameðferð er þar áhrifaþáttur en lyfjameðferð geta fylgt alvarlegar og/eða óþægilegar aukaverkanir s.s. efnaskipta- og/eða hreyfiaukaverkanir sem leitt geta til versnandi líkamsástands og sjúkdómseinkenna. Eftirfylgd með geðrofslyfjameðferð er víða ábótavant og gildandi klínískum leiðbeiningum ekki alltaf fylgt eftir. Mikilvægi kerfisbundinnar eftirfylgdar með aukaverkunum geðrofslyfja er ótvírætt þar sem viðurkenning á áhættu og ávinningi meðferðar styður við samstarf milli meðferðarteymis og skjólstæðinga og styrkir meðferðarsambandið. Með viðeigandi eftirfylgd er hægt að greina aukaverkanir sem og frávik á lífeðlisfræðilegum þáttum mun fyrr og með snemmtækum íhlutunum er hægt að hafa áhrif á framþróun vefrænna sjúkdóma áður en vandinn verður alvarlegur og jafnvel lífshættulegur.Aðferð: Megindleg afturskyggn gagnarannsókn, þar sem gögn innskrifaðra þjónustuþega í janúar 2024 á göngudeild geðdeildar SAk voru greind. Gögn voru skoðuð eitt ár aftur í tímann.Niðurstöður: Alls voru 63,9% þjónustuþega á geðrofslyfjameðferð á rannsóknartímanum, konur í meirihluta (53,6%) og aldurshópurinn 18-29 ára (28%) fjölmennastur. Að meðaltali höfðu mælingar á lífeðlisfræðilegum breytum og blóðmælingum náð yfir 50% þjónustuþega að undanskildum EKG- mælingum (28%) Algengustu geðrofslyfin sem notuð voru quetiapine (23,2%) og olanzapin (21,7%).Ályktun: Eftirfylgd með geðrofslyfjameðferð á göngudeild geðdeildar er ábótavant, þörf er á að bæta mælingar á lífsmörkum, þyngd og kviðarummáli. Einnig er mikilvægt að innleiða formlega skimunarlista vegna hreyfiaukaverkana. Það þarf að leggja aukna áherslu á að efla skráningu heilbrigðisstarfsmanna þ.m.t. lækna og hjúkrunarfræðinga, almennt og í sérhæfðri lyfjaeftirfylgd. Lykilorð: Skimun, aukaverkanir, klínískar leiðbeiningar, gerðrofslyf, eftirfylgd

Purpose and objective: To evaluate whether clinical guidelines on antipsychotic medication treatment follow-up are being followed in the outpatient psychiatric department (OPD) at Akureyri Hospital (SAk). Theoretical Background: Individuals who struggle with severe and persistent mental health problems have, on average, 10 to 25 years shorter life expectancy than the general population due to adverse health related and social circumstances. Antipsychotic treatment (AT) is an independent risk factor that can be accompanied by serious and/or unpleasant side effects, such as metabolic and/or motor side effects, which can lead to deterioration of physical health and exacerbate disease symptoms. Follow-up care for AT is lacking, and current clinical guidelines are rarely followed. Systematic follow-up of antipsychotic side effects is of great importance, as it recognises the risks and benefits of treatment, supports collaboration between the treatment team and clients and strengthens the therapeutic relationship. With proper follow-up, side effects and abnormalities in physiological factors can be detected early.Method: A quantitative retrospective data study, in which data from admitted service users in January 2024 at the OPD of SAk were analyzed. Data were examined from the previous year. Results: A total of 63.9% of service users were on antipsychotic medication, of which women were in the majority (53.6%) and the age group 18-29 years were the most numerous (28%). On average, measurements of physiological parameters and haematological parameters had reached over 50% of service users, excluding ECG (28%). The most common antipsychotics used were quetiapine (23.2%) and olanzapin (21.7%).Conclusion: Follow-up with AT in the OPD is insufficient; there is a need to improve the measurement of vital signs, weight, and circumference, as well as to implement proposed screening lists for motor side effects. In addition, it is important to focus on the documentation practices of both physicians and nurses.Key words: Screening, side-effects, clinical guidlines, antipsychotic medication, follow-up