Jafngildi biblíuþýðinga á mismunandi tungumálum. Samanburður á Biblíu Lúthers, KJV Biblíunni og íslensku Biblíunni frá 1981

Abstract

Í þessari ritgerð er sjónum beint að biblíuþýðingum á þremur tungumálum þýsku, ensku og íslensku. Megináhersla er lögð á þýðingu á Biblíu Lúthers, KJV Biblíunni og íslensku Biblíunni frá 1981. Ritgerðin skiptist í þrjá hluta en fyrsti hlutinn fjallar um sögu biblíuþýðinga á tungumálunum þremur. Þessi saga biblíuþýðinga er innifalin til að varpa ljósi á hvernig valdar biblíuþýðingar urðu til og sérstaklega hvað einkennir hverja af þessum þýðingum með tilliti til þýðingaraðferðarinnar sem og textanna sem notaðir voru við hverja þýðingu. Fyrsti undirkaflinn fjallar um sögu þýskra biblíuþýðinga. Þessi undirkafli endar á öðrum undirkafla, sem fjallar sérstaklega um þýðingu Lúthers. Annar undirkaflinn fjallar um sögu enskra biblíuþýðinga og endar einnig á ítarlegri lýsingu á þýðingunni á KJV Biblíunni. Þriðji undirkaflinn fjallar um sögu íslenskra biblíuþýðinga, með sérstakri áherslu á íslensku biblíuna frá 1981.Í seinni hluta þessarar ritgerðar er gerð ítarleg greining á biblíuþýðingunum þremur, þar sem biblíuvers eru borin saman við frumtexta sem notaðir voru við hverja þýðingu. Áherslan er á mismunandi þýðingaraðferðir sem notaðar voru í hverri þýðingu, sem og val á frumtextum. Markmiðið er að greina hversu vel merking frumtextans er varðveitt í hverri þýðingu og hversu nákvæmlega guðfræðileg hugtök voru þýdd. Fyrsti undirkaflinn fjallar um greiningu á Biblíu Lúthers, en annar undirkaflinn um greiningu á KJV Biblíunni og sá þriðji um greiningu á íslensku Biblíunni frá 1981. Í þriðja hluta þessarar ritgerðar er gerður samanburður á þessum þremur biblíuþýðingum. Þessi samanburður beinist að varðveislu merkingar frumtextanna, sem og nákvæmri þýðingu guðfræðilegra hugtaka og hvernig hvoru tveggja náðist með mismunandi frumtextum og mismunandi þýðingaraðferðum sem notaðar voru. Því beinist fyrsti undirkaflinn að samanburði á frumtextunum sem notaðir voru fyrir hverja þýðingu. Annar undirkaflinn fjallar um samanburð á þýðingaraðferðum, sérstaklega notkun áhrifajafngildis og formlegs jafngildis. Þriðji undirkaflinn fjallar um samanburð á sérstökum biblíuversum og hvernig þau voru þýdd á milli þriggja þýðinga, það er að segja hversu vel guðfræðileg hugtök koma fram á hverju tungumáli. Samanburðurinn beinist einnig að því hversu vel merking frumtextanna er varðveitt, það er að segja hversu vel þýðingarnar þrjár tákna hver aðra og þar með frumrit Biblíunnar. Meginatriði þessarar ritgerðar er samanburður á þýðingunum þremur, sérstaklega með tilliti til jafngildis þessara biblíuþýðinga, sem kemur fram í heiti þessarar ritgerðar.