Klaustur á Íslandi. Sjúkrahús eða vistheimili á miðöldum?

Abstract

Í þessari ritgerð er athugað hvort lækningastarfsemi í klaustrum á Íslandi á miðöldum hafi verið meira í anda vistheimila en sjúkrahúsa. Skriðuklaustur í Fljótsdal er meginviðmiðun vegna nýlegra rannsókna sem benda til þess að þar hafi verið rekinn spítali með markvissa lækningastarfsemi. Til samanburðar er rýnt í lækningastarfsemi klaustra annars staðar á Norðurlöndunum og athugað hvort einhver líkindi séu á milli þeirra og íslensku klaustranna. Klaustur á Íslandi eru borin saman við Skriðuklaustur og þá helst Viðeyjar- og Kirkjubæjarklaustur, þar sem hafa farið fram fornleifarannsóknir og er kannað hvaða heimildir eru til um lækningastarfsemi á íslenskum klaustrum. Stutt umfjöllun er einnig um presta- og holdsveikraspítala til samanburðar.