Substance use among children of formerly and currently incarcerated parents in Iceland : can self-esteem serve as a protective factor?

Abstract

Fangelsun foreldris getur haft margvíslegar neikvæðar afleiðingar á börn og slíka reynslu má jafnvel flokka sem áfall. Börn fanga eru í aukinni hættu á vímuefnanotkun og að hafa upplifað fleiri áföll en önnur börn. Einnig er vímuefnanotkun barna tengd lægra sjálfsáliti, sem gerir það mikilvægt að skoða sjálfsálit hjá börnum fanga sérstaklega. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna hvort börn fanga á Íslandi væru líklegri en önnur börn til að prófa vímuefni og skoða hvort sjálfsálit væri verndandi þáttur í því sambandi. Þátttakendur voru 10.866 íslensk börn á aldrinum 12 til 18 ára sem svöruðu könnun árið 2014. Niðurstöður sýndu að börn fanga væru rúmlega tvöfalt líklegri til að prófa lögleg vímuefni og rúmlega sex sinnum líklegri til að prófa ólögleg efni en önnur börn. Aftur á móti þegar búið var að taka tillit áfallasögu, ýmist hurfu þessi áhrif eða snérust við. Það gefur til kynna að áfallaupplifun barnanna frekar en fangelsisvist foreldris ein og sér skýri auknar líkur á notkun vímuefna. Enn frekar gáfu niðurstöðurnar til kynna að sjálfsálit miðli tenglsum milli fangelsunar foreldris og vímuefnanotkunar og geti þannig gegnt verndandi hlutverki. Þetta undirstrikar mikilvægi viðeigandi inngripa fyrir börn með áfallasögu til að komið sé í veg fyrir frekari skaða. Lykilorð: Fangelsisvist foreldris, vímuefnanotkun, sjálfsálit, áföll, foreldrastuðningur, foreldraeftirlit

Parental incarceration can have various negative consequences for children and such experience can even be classified as traumatic, in itself. Children of prisoners are at higher risk of substance use and greater exposure to traumatic events than their peers. Additionally, substance use among children is related to lower self-esteem, making it important to examine self-esteem among children of prisoners. The purpose of this study was to investigate whether children of prisoners in Iceland were more likely than other children to use substances, and to examine the role of self-esteem in this regard. The participants were 10,866 Icelandic children aged 12 to 18 years who answered a survey in 2014. The results showed that children of prisoners were more than twice as likely to try legal substances and more than six times as likely to try illegal substances than other children. However, when trauma history was controlled for, this effect either disappeared or reversed. This suggests that traumatic experiences, rather than parental incarceration alone, explain the increased likelihood of substance use. Furthermore, self-esteem mediates the relationship between parental incarceration and substance use and may function as a protective factor. This highlights the importance of appropriate early interventions after trauma experiences among children, so further harm can be reduced.Keywords: parental incarceration, substance use, self-esteem, trauma, parental support, parental monitoring