Algengi, meðferð og afleiðingar blóðsega í portbláæðakerfi hjá sjúklingum með bráða brisbólgu: Árin 2016-2025

Abstract

Sjaldgæfur fylgikvilli bráðrar brisbólgu (acute pancreatitis, AP) er blóðsegamyndun í portbláæðakerfinu (splanchnic vein thrombosis, SVT). Lítil þekking er á náttúrulegum gangi AP tengds SVT og takmörkuð þekking til staðar varðandi meðferð við slíkum segum. Markmið rannsóknarinnar varð að kanna algengi AP tengdra SVT á Íslandi, áhrif blóðþynnandi meðferðar (AC) á tíðni segaupplausna og blæðingartilfelli. Leitað var að ICD-kóðum fyrir sjúkdómsgreininguna bráð brisbólga ásamt blóðsega í portæð, miltisbláæð og eða efri garnahengisbláæð á Landspítalanum árin 2016-2025. Upplýsingum úr sjúkraskrám um eðli bráðu brisbólgunnar og blóðseganna sem og notkun blóðþynnandi lyfja var safnað. Niðurstöður: Árin 2005-2025 greindust 3154 með bráða brisbólgu á Íslandi, 44 greindust í kjölfarið með portbláæðasega. Algengi AP tengds SVT var 1,4%. Meðaltal nýgengis var 1,1 tilfelli per 100.000 íbúa árlega. 34/44 (77%) voru karlkyns og miðgildi aldurs var 62 ár. Tíðni segaupplausna var hærri í hópi þeirra sem fengu ekki AC samanborið við hópinn sem fékk AC (93% vs 53%, p<0,02). Tilfelli blæðinga voru 9 (30%) og dauðsföll voru 4 (13%) í hópi blóðþynnta. Tilfelli blæðinga voru 4 (29%) og dauðsföll 2 (14%) í hópi þeirra sem fengu enga blóðþynningu. Blóðþynnandi meðferð var ekki tengd aukinni tíðni segaupplausna, sjúklingar sem fengu ekki blóðþynnandi meðferð höfðu auknar líkur á segaupplausn. Tíðni blæðingatilfella var svipuð milli hópa og blóðþynnandi meðferð jók ekki tíðni blæðingatilfella.