Galli í fyrirtækjakaupum : hver eru vanefndaúrræði kaupenda vegna galla í fyrirtækjakaupum skv. lögum nr. 50/2000 um lausafjárkaup?

Abstract

Fyrirtækjakaup eru almennt frábrugðin hinum hefðbundnu lausafjárkaupum sem flestir landsmenn þekkja. Þrátt fyrir flókið og umfangsmikið eðli fyrirtækjakaupa heyra þau samt sem áður, að meginreglu, undir gildissvið laga nr. 50/2000 um lausafjárkaup, nema annað megi leiða af samningi eða lögum. Í ritgerð þessari er einblínt á gallareglur lkpl. og leitast höfundur við að svara hvaða vanefndaúrræðum lkpl. kaupendur geta byggt rétt sinn á vegna galla í fyrirtækjakaupum. Því er farið með nákvæmum hætti yfir þau vanefndaúrræði sem kveðið er á um að kaupandi geti almennt átt rétt á að bera fyrir sig ef söluhlutur reynist gallaður, sbr. 1. mgr. 30. gr. lkpl., og beitingu þeirra þegar andlag viðskipta er fyrirtæki.Helstu niðurstöður ritgerðarinnar leiða í ljós að beiting lkpl. við fyrirtækjakaup getur reynst snúin þar sem lögin voru í grunninn skrifuð með mun einfaldari kaup í huga. Kaupendur í fyrirtækjakaupum geta því staðið frammi fyrir ýmsum takmörkunum við beitingu vanefndaúrræða laganna. Skaðabætur, afsláttur og riftun fyrir afhendingu eru þó að mati höfundar þau vanefndaúrræði lkpl. sem raunhæfast er fyrir kaupendur að byggja rétt sinn á vegna galla í fyrirtækjakaupum. Ástæða þess er einkum sú að eðli skaðabóta og afsláttar veitir þeim frekari kost á að aðlagast einstökum og flóknum kaupum, samanborið við önnur vanefndaúrræði laganna. Þá hefur almennt verið talið að einfalt sé að beita riftun þegar afhending hefur ekki farið fram og hið selda er enn í höndum seljanda. Á slíkt hið sama við þegar andlag viðskipta er fyrirtæki. Þrátt fyrir fyrrgreind sjónarmið verður samt sem áður ekki séð að kaupendum fyrirtækjakaupa sé að öllu leyti ókleift að beita öðrum vanefndaúrræðum lkpl., þó að undanskildum rétti til nýrrar afhendingar.

Acquisitions are generally different from the traditional purchases of goods that most are familiar with. Despite the complex and extensive nature of acquisitions, they are in principle, subject to the scope of the Sales of Goods Act No. 50/2000, unless stated otherwise by contract or law. This thesis focuses on the rules of defects under the Act. The author seeks to answer the question of which non-performance remedies are available to buyers under the Sales of Goods Act in the event of defects in acquired companies. Therefore, the remedies for breach of contract that buyers are generally entitled to if the item sold proves to be defective, are reviewed in detail, cf. Article 30(1) of the aforementioned Act, as well as their application when the subject of the transaction is a company.The main conclusions of the study reveal that the application of the Sales of Goods Act in cases of acquisitions can prove to be challenging, as the Act was originally written with much simpler purchases in mind. Buyers in acquisitions can therefore face various limitations when applying the Act's non-performance remedies. Although, the author believes that damages, discounts and rescission before delivery are the most realistic non-performance remedies for purchasers to base their rights on due to defects in acquired companies. The main reason is that the nature of damages and discounts allows them to further adapt to individual and complex purchases, compared to other non-performance remedies. Furthermore, rescission has generally been considered a relatively simple remedy to apply when delivery has not taken place and the goods sold are still in the hands of the seller. The same applies when the subject of the transaction is a company. Despite the aforementioned, it cannot be said that buyers of acquisitions are completely precluded from applying other remedies for breach of contract, except for the right to new delivery.