Blý í neysluvatni í húsum. Könnun á þremur vatnsveitusvæðum á SV-Íslandi

Abstract

Drykkjarvatn getur mengast af blýi ef vatnsleiðslur eða lóðningar þeirra innihalda blý. Slík blýmengun mældist á Keflavíkurflugvelli sem varð til þess að varnarliðið blandaði sinkorthofosfati (ZOP) varnarefni í vatnið árið 1999. Í þessu rannsóknarverkefni var skoðað hvort hætta væri á því að slík blýmengun tæki sig upp að nýju, er íblöndun varnarefna var hætt árið 2007 og hvort blýmengun gæti verið til staðar á öðrum veitusvæðum þar sem eirlagnir væru lóðaðar saman með blýblönduðu tini, líkt og á Keflavíkurflugvelli. Kannað var hvort markverður munur væri á blýmengun í vatni með mismunandi sýrustig. Að lokum var rýnt í reglugerðir um neysluvatn á Íslandi og framfylgni þeirra. Tekin voru sýni af stöðnu vatni úr leiðslum og þau greind með ICP-MS. Helstu niðurstöður voru að eirlagnir með blýblönduðu tini reyndust sjaldgæfar á SV-Íslandi þar virtist einnig vera lítil hætta á því að blýmengun bærist frá pípulagningaefnum í neysluvatn. Það virðist hafa verið óhætt að hætta íblöndun varnarefna í neysluvatnið á Keflavíkurflugvelli eða Ásbrú eins og svæðið er nefnt í dag. Örlítið meira blý mældist í vatni þar sem sýrustig var lágt en þar sem sýrustig var hátt. Blýmengunin mældist undir heilsuverndarmörkum (10 μg/L) í öllum sýnunum.Reglugerð 536/2001 um neysluvatn gerir ekki kröfur um sérstakt eftirlit með blýmengun í neysluvatni, líkt og í Bandaríkjunum. Engar upplýsingar fengust á heimasíðum hjá þeim stofnunum sem sinna neysluvatnseftirliti um efnainnihald vatns í dreifikerfum þeirra vatnsveitna sem rannsóknin náði til, þó að skýrt sé kveðið á um að upplýsa beri neytendur um eftirlit með vatni.