Andmælareglan og stjórnarskrárvarin réttindi

Abstract

Í þessari ritgerð er fjallað um andmælareglu stjórnsýsluréttarins og skiptist ritgerðin í tvo hluta, almennan og sértækan. Í almenna hlutanum er farið yfir andmælareglu 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 (ssl.). Farið er stuttlega yfir sögu reglunnar og birtingarmynd hennar fyrir gildistöku ssl. Einnig er fjallað um hvenær aðilar eiga rétt til andmæla og þau réttaráhrif sem brot á reglunni hafa í för með sér. Í lok almennu umfjöllunarinnar verður farið stuttlega yfir ógildarfræðin.Í sértæka hlutanum verður fjallað um helstu réttindi, sem varin eru í Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944, sem til kastanna koma þegar deilumál rísa vegna brota á andmælarétti aðila. Þau réttindi sem verður fjallað um eru atvinnufrelsi, persónufrelsi og friðhelgi eignarréttarins. Aðaláherslan er þó á friðhelgi eignarréttarins og veitingu andmælaréttar þegar stjórnvaldsákvörðun er tekin um eignarnám. Meginmarkmið ritgerðarinnar er að fjalla um beitingu andmælareglunnar þegar stjórnvaldsákvörðun er tekin um skerðingu á tilteknum stjórnarskrárvörðum réttindum og hvort gerðar séu meiri kröfur til stjórnvalda að gefa aðilum raunhæfan kost á að koma fram andmælum sínum.