Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: https://hdl.handle.net/1946/7846
Bakgrunnur: Sjúklingar með krabbamein finna fyrir mörgum einkennum
sem hafa áhrif á lífsgæði þeirra. Krabbameinstengd einkenni orsakast ýmist af sjúkdómnum sjálfum eða meðferð hans, en þættir eins og aldur, kyn og aðrir sjúkdómar geta einnig haft áhrif á einkennamyndina. Einkenna-lífsgæðamódelið sýnir tengslin milli einkenna og lífsgæða hjá sjúklingum með krabbamein.
Tilgangur verkefnis: Að skoða hugtakið lífsgæði og einkennamynd
krabbameinssjúklinga, að setja fram módel til að lýsa tengslunum milli einkenna og lífsgæða og að prófa ákveðna þætti módelsins.
Þátttakendur: 150 krabbameinssjúklingar á ópíoíðum. Karlar voru 62
talsins (41%) en konur 88 (59%). Allir þátttakendur voru hvítir. Aldur þátttakenda var á bilinu 20-92 ár en meðalaldur (SF) var 64,7 (12,7) ár.
Rannsóknarnið: Lýsandi, þversniðs, fylgnirannsóknarsnið.
Niðurstöður: Meðalfjöldi (SF) einkenna síðasta sólarhringinn var 6,2 (2,5) en 9,0 (3,3) síðastliðna viku. Algengustu einkenni voru þreyta, verkir og slappleiki. Meðalstyrkur (SF) einkenna var 0,7 (0,4) síðasta sólarhringinn en 0,9 (0,5) síðastliðna viku á skalanum 0-3. Fjöldi einkenna, styrkur þeirra og heilsu/lífsgæðaskor var ekki tengt kyni eða tilvist annarra
sjúkdóma. Fjöldi einkenna og styrkur einkenna minnkaði hins vegar með hækkandi aldri þótt heilsu/lífsgæðaskor væri óháð aldri. Fjöldi einkenna skýrði 25,8% af dreifingunni í heilsu/lífsgæðum þegar leiðrétt hafði verið fyrir aldri og kyni. Annað aðhvarfsgreiningarmódel, einnig leiðrétt fyrir aldri og kyni, sýndi að verkir, þreyta, svefnleysi og depurð skýrðu 33,6%
af drefingunni í heilsu/lífsgæðum.
Ályktanir: Einkennamynd íslenskra krabbameinssjúklinga á ópíoíðum
svipar til krabbameinssjúklinga í öðrum löndum. Fjöldi einkenna sem og verkir, og einkum þreyta, eru tengd skertum lífsgæðum. Á óvart kom að svefnleysi og depurð höfðu ekki marktæk áhrif í
aðhvarfsgreiningarmódeli. Niðurstöðurnar benda til þess að hægt sé að stuðla að bættum lífsgæðum krabbameinssjúklinga með því að meta og meðhöndla krabbameinstengd einkenni.
Lykilorð: einkenni, lífsgæði, krabbamein.
Background: Cancer patients experience multiple symptoms that affect
their quality of life (QOL). Cancer related symptoms may be caused by
the disease itself or its treatment, but factors like age, gender, and
concurrent diseases may also influence the symptomatology. The
symptoms-quality of life model shows the relationship between symptoms
and QOL in cancer patients.
Goal of project: To review the literature on quality of life and
symptomatology among cancer patients, to pull together a model that
explains the relationship between symptoms and quality of life and to test
selected aspects of the model.
Participants: 150 cancer patients on opioids, 62 (41%) men and 88 (59%)
women, all Caucasians. The patients ranged in age from 20-92 years with
a mean (SD) age of 64,7 (12,7) years.
Research design: Descriptive, cross-sectional, and correlational.
Results: The mean (SD) number of symptoms in the past 24 hours was 6,2
(2,5), and 9,0 (3,3) in the past week. The most common symptoms were
fatigue, pain, and weakness. Mean (SD) symptom severity was 0,7 (0,4) in the past 24 hours and 0,9 (0,5) in the past week on a scale from 0-3.
Gender and concurrent diseases were not related to number of symptoms,
symptom severity or QOL, but increased age was associated with fewer
symptoms and less symptom severity although age difference was not
found for global health/QOL score. Adjusted for age and gender, number
of symptoms explained 25,8% of the variance in global health/QOL. Also
adjusting for age and gender, pain, fatigue, insomnia, and depression
explained 33,6% of the variance in global health/QOL.
Conclusions: The symptomatology of Icelandic cancer patients is similar
to cancer patients in other countries. Number of symptoms and the
individual symptoms of pain and notably fatigue are associated with
diminished QOL. Surprisingly insomnia and depression did not add
significantly to the regression model. These results indicate that QOL of
cancer patients may be improved by assessing and treating cancer related
symptoms.
Key words: symptoms, quality of life, cancer.
Skráarnafn | Stærð | Aðgangur | Lýsing | Skráartegund | |
---|---|---|---|---|---|
Sigridur_Zoega.pdf | 1.78 MB | Opinn | Heildartexti | Skoða/Opna |