Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/1946/7918
Markmiðið með þessari ritgerð er að kanna samspil milli lægra og æðra setts stjórnvalds þegar kemur að kröfugerð í dómsmálum þar sem reynir á lögmæti stjórnvaldsákvörðunar. Efnið er þannig á mörkum réttarfars annars og vegar og stjórnsýslu eða stjórnskipunarréttar hins vegar.
Mikilvægt er fyrir lögmann og umbjóðanda hans að átta sig á hverjum á að stefna þegar kemur að ógildingu stjórnvaldsákvörðunar fyrir dómi. Á að stefna því stjórnvaldi sem tók hina upphaflegu ákvörðun og/eða á að stefna úrskurðaraðila á stjórnsýslustigi? Breytir það eitthverju ef meðferð stjórnvalds er aðfinnsluverð, þar að segja að ekki hafi verið gætt að formreglum stjórnsýsluréttar við meðferð máls? Ætti viðkomandi stjórnvald ekki þá að hafa aðild og þar af leiðandi hagsmuni að dómsmáli sem stefnt er að í framhaldinu, geta kynnt sér þar gögn og haft rétt til að tjá sig um þau? Eða ættu þeir einungis að hafa réttargæsluaðild sbr. 1. mgr. 21. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála (hér eftir skammstöfuð eml)?
Til að svara framangreindum álitaefnum er nauðsynlegt að kanna hvaða stjórnvald hafi lögvarða hagsmuni af dómsmáli í skilningi réttarfarsreglna þegar reynir á lögmæti stjórnvaldsákvörðunar. Meginuppistaða ritgerðarinnar mun fara í rannsókn á dómaframkvæmd Hæstaréttar og ályktanir sem dregnar verða út frá þeim, ásamt umfjöllun um skoðanir hinna ýmsu fræðimanna. Sérstaklega verður skoðuð sú þróun sem hefur orðið í dómarframkvæmd frá árinu 1997 og fram að nýlegum dómum Hæstaréttar sem féllu árið 2008 og hvort í þeim felist mikil breyting á dómvenju sem áður tíðkaðist.